Kolagen jest to białko zbudowane z aminokwasów takich jak glicyny, proliny czy hydroksyproliny. Ma postać potrójnej helisy przez co jego budowa jest trwała. Swoją nazwę zawdzięcza greckiemu słowu „kolla” („klej”), ponieważ „skleja” komórki skóry, będąc głównym składnikiem macierzy pozakomórkowej.
Jak powstaje kolagen?
Kolagen tworzy nierozpuszczalne włókna o dużej wytrzymałości na rozciąganie, które zapewniają odporność i sprężystość skóry. Jest on tworzony przez fibroblasty, które są specjalnymi komórkami znajdującymi się w warstwie skóry właściwej. Fibroblasty są odpowiedzialne za produkcję kolagenu, elastyny i fibronektyny. Te trzy białka łączne służą jako belki nośne strukturalne w skórze. Fibroblasty syntetyzują kolagen w komórce i uwalniają go poprzez egzocytozę lub dyspersję cząsteczek przez błonę komórkową. Po wyjściu z komórki białko to samoczynnie się skleja, tworząc silną strukturę znajdującą się w skórze. W ten sposób tworzy rusztowanie podtrzymujące tkanki. Skóra aż w 70-85% składa się z kolagenu i to właśnie dzięki niemu zachowuje swoją spójność, gęstość i jędrność.
Mniej kolagenu wraz z wiekiem
Niestety, już ok. 25. roku życia zmniejsza się ilość kolagenu w skórze i zaczyna się ona fizjologicznie starzeć pomimo, że nie jest to widoczne gołym okiem. Rocznie ubytek kolagenu wynosi ok. 1%. Na ten proces mają wpływ czynniki zewnętrzne takie jak nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV, zanieczyszczenia, a także palenie tytoniu czy zła dieta. W efekcie pojawiają się takie objawy, jak zmarszczki, zanik objętości i elastyczności.
Kolagen – rola w organizmie
Substancja ta ma wiele właściwości i funkcji w ludzkim organizmie, m.in.:
- utrzymanie gładkości, elastyczności, dobrego napięcia i nawilżenia skóry,
- prawidłowe funkcjonowanie stawów bez dolegliwości bólowych,
- szybsze gojenie się ran oraz zrastanie złamanych kości,
- zachowanie elastyczności naczyń krwionośnych, co usprawnia krążenie krwi.
Rodzaje kolagenu
Wyróżniamy różne typy kolagenu: zwierzęcy, natywny, hydrolizowany, atelokolagen, mikrokolagen, kolagen liofilizowany i roślinny. Jednym z najbardziej wartościowych jest naturalny kolagen rybi. Poleca się go z uwagi na właściwości takie jak poprawianie elastyczności skóry i jej regeneracja. Naturalny kolagen rybi doskonale sprawdza się też jako pomoc przy gojeniu ran i zmniejszaniu widoczności blizn. Z racji szerzącego się trendu kosmetyków wegańskich w składach kosmetyków coraz częściej pojawia się również kolagen roślinny INCI: Vegetable Collagen. Pozyskiwany jest on ze związków cukrowych produkowanych przez rośliny lub z ekstraktów roślinnych, które tylko naśladują działanie kolagenu.
Kosmetyki z kolagenem nadają się do pielęgnacji skóry wrażliwej, suchej i dojrzałej. Ich zadaniem jest wzrost elastyczności i wygładzenia naskórka, poprawa nawilżenia i odżywienia cery, zmniejszenie napięcia skóry wynikającego z jej przesuszenia oraz redukcja drobnych zmarszczek.
Korzyści kolagenowe obejmują odmładzanie skóry, amortyzację stawów oraz wzmocnienie kości i mięśni. Niektóre badania pokazują, że suplementy kolagenowe wykonane z hydrolizowanego, łatwo przyswajalnego kolagenu mogą zapewniać korzyści ze zdrowej skóry i budowania większej masy mięśniowej. Oprócz poprawy niektórych aspektów zdrowia i wyglądu skóry, suplementy kolagenowe mogą oferować kilka innych korzyści.