Od wielu lat kosmetolodzy i farmaceuci pracują nad tym jak dostać się w najgłębsze warstwy skóry. Co sprawia, że składniki kosmetyków przenikają przez skórę i dlaczego dzieje się tak, że wiele z nich nie przenika?
Skóra jako bariera
Skóra jest największym narządem naszego ciała i w związku z tym spełnia wiele ważnych funkcji. Po pierwsze jest barierą, która oddziela nasz organizm od środowiska zewnętrznego i chroni przed jego szkodliwymi czynnikami, do których należą: czynniki biologiczne, chemiczne i fizyczne. Zabezpiecza nas także przed urazami mechanicznymi. Współdziałając z układem odpornościowym chroni organizm przed drobnoustrojami. Jednocześnie pozwala jednak na przenikanie pewnych składników.
Przenikanie przez skórę – jak przebiega?
Substancje aktywne, a więc substancje, które wpływają na fizjologię i funkcjonowanie naszej skóry i/lub całego organizmu, muszą przejść długą drogę zanim dotrą w określone miejsce. Przenikanie to zachodzi w trzech krokach. Pierwszym jest adsorpcja, dzięki której substancja dociera do zewnętrznej warstwy naskórka, czyli warstwy rogowej. Kolejnym etapem jest penetracja, czyli wnikanie substancji we wnętrze skóry właściwej. Natomiast ostatnim procesem jest resorpcja, która oznacza że substancja dotarła do naczyń krwionośnych.
Istnieją trzy drogi przenikania przez skórę:
- przezkomórkowa – tą drogą przechodzą niewielkie cząsteczki,
- droga międzykomórkowa – przez cement międzykomórkowy, który jest spoiwem odpowiadającym za szczelność warstwy rogowej, a więc za stan całej skóry,
- przez przydatki skórne – pomimo wielu przeszkód, składniki mogą docierać tą drogą aż do warstwy siateczkowatej skóry właściwej. Tą drogą mogą wnikać substancje hydrofilowe.
Wnikanie substancji aktywnych może mieć dwie formy:
- pielęgnacyjną/kosmetyczną, której zadaniem jest oddziaływanie w najpłytszych warstwach skóry właściwej i w naskórku,
- leczniczą, której przeznaczeniem jest działanie w konkretnym miejscu lub przedostanie się do krwioobiegu.
Od czego zależy przenikanie przez skórę składników aktywnych
Proces przenikania substancji aktywnych przez warstwy skóry zależy od kilku elementów:
- indywidualnych właściwości skóry,
- czynników środowiskowych,
- parametrów kosmetyków: między innymi bazy kosmetyku, obecności związków czynnych (ich ilość oraz stężenie), a także występowania tzw. promotorów.
Na przenikanie przez skórę składników aktywnych mają wpływ:
- właściwości substancji/składnika kosmetyku – przenikają cząsteczki o wielkości 500-1000Da. Ich charakter powinien być lipofiolowy. Cząsteczki lipofilowe (są to cząsteczki, które rozpuszczają się w tłuszczach), mają powinowactwo do warstwy rogowej naskórka, dlatego też będą łatwiej przez nią przenikać,
- spłycenie warstwy rogowej naskórka, przed aplikacją kosmetyku – można tu wykorzystać chemiczne, enzymatyczne lub mechaniczne złuszczanie w celu usunięcia martwych komórek. Do tego sposobu możemy zaliczyć zabiegi kosmetyczne: peeling kawitacyjny, złuszczanie za pomocą kwasów czy zabieg mikrodermabrazji.
- użycie promotorów przenikania – to składniki kosmetyku zwiększające przenikanie substancji czynnych przez skórę. Takimi promotorami mogą być: alkohole (etanol), glikole (glikol propylenowy), amidy (mocznik), terpeny (mentol), nienasycone kwasy tłuszczowe, estry, kwas salicylowy. Specyficznym promotorem jest woda, ponieważ silnie nawadnia warstwę rogową, a co za tym idzie zwiększa jej przepuszczalność. Przykładem promotora substancji aktywnych jest także Dimethyl Isosorbide. Składnik ten wspomaga penetrację substancji w głąb skóry, dzięki czemu działają one skuteczniej. Zwiększa efektywność takich substancji jak alfa- i betahydroksykwasy, retinol, witaminy i wiele innych.
Istotnym sposobem transportu substancji w głąb skóry jest zastosowanie liposomów. Są to zamknięte, kuliste pęcherzyki, które buduje podwójna warstwa lipidowa. Środek liposomu jest wodnisty i dzięki temu może on transportować substancje rozpuszczalne w wodzie, które w normalnych warunkach nie przenikają w głąb skóry. Natomiast zewnętrzna warstwa lipidowa może przenosić cząsteczki rozpuszczalne w tłuszczach. Liposom jest więc nośnikiem wielu substancji, co pozwala na wykorzystanie go w różnego rodzaju kosmetykach.
0 komentarzy