Starzenie organizmu, pojawiające się zmarszczki pod oczami, na czole, wokół ust i w innych obszarach skóry to naturalny, nieunikniony proces. Zmiany stają się widoczne stopniowo, dochodzi do zmniejszenia aktywności komórek i narządów, a procesy degeneracyjne przeważają nad regeneracyjnymi. Objawy procesu starzenia dotyczą skóry, tkanki mięśniowej, tłuszczowej oraz kości.

Przyczyny starzenia

Proces starzenia jest rezultatem działania wielu elementów a istotne znaczenie odgrywa genetyka i czynniki środowiska zewnętrznego. Charakterystyczne objawy starzenia fizjologicznego twarzy i szyi to: blada, cienka, atroficzna skóra, z oznakami suchości i zmarszczkami. Stopniowo zmienia się owal twarzy, pojawia się siwienie i przerzedzenie włosów. Jeśli dołączyć do tego obrazu zmiany związane z nadmierną ekspozycją na promieniowanie słoneczne i działanie innych niekorzystnych czynników środowiska zewnętrznego, możemy na skórze zaobserwować objawy fotostarzenia, a więc szorstkość, przebarwienia, głębsze zmarszczki i bruzdy, a także zmiany przednowotworowe i nowotwory skóry. Twarz, a więc czoło, oczy, nos, uszy, policzki i szyja wykazują cechy starzenia się organizmu i skóry.

Zmarszczki na czole

Na czole obserwujemy zmarszczki poziome, linijne zwane też zmarszczkami myśliciela oraz zmarszczki nad nasadą nosa, pionowe tzw. „lwie”. Stopniowo zmarszczki mogą stać się głębsze. Na czole pojawiają się także żółtawe 2-3 milimetrowe grudki. Są to przerosłe gruczoły łojowe. W okolicy skroniowej widoczne jest zmniejszenie ilości tkanki tłuszczowej (lipodystrofia).

Objawy starzenia na uszach

Uszy powiększają się, obecne są włosy w przewodzie słuchowym, skóra w okolicy przedusznej jakby „zapada się” i pojawiają się zmarszczki pionowe. Uszy są częstą lokalizacją zmian przednowotworowych/nowotworów skóry, szczególnie u mężczyzn (brak ochrony przed UV).

Zmarszczki pod oczami

W okolicy oczu widoczne jest opadnięcie brwi i jakby „zapadnięcie oczu”.  U niektórych mężczyzn brwi stają się bardziej gęste i określane są jako „krzaczaste”. W okolicy zewnętrznego kącika oka pojawiają się/pogłębiają się zmarszczki zwane „kurzymi łapkami”. W miarę upływu czasu stają się one coraz bardziej widoczne. U części osób dużym problemem jest nadmiar skóry na powiekach górnych, niekiedy utrudniający widzenie. Charakterystyczne są także zmarszczki na dolnej powiece, niekiedy zasinienie, obrzęki poniżej powieki dolnej lub wręcz przeciwnie zagłębienia. Nagromadzenie substancji tłuszczowych poniżej powieki dolnej to tzw. „worki tłuszczowe”.

Zmiany na nosie i policzkach

Na grzbiecie nosa mogą występować zmarszczki królicze oraz dodatkowe włosy, widoczne także w przewodach nosowych. Zapadnięcie policzków, lipodystrofia, redukcja masy kostnej prowadzi do zmiany konturu twarzy. Policzki tracą sprężystość, opadają w dół, zmieniając owal twarzy z wytworzeniem charakterystycznych luźniejszych fałdów skóry zwanych „chomikami”. Stopniowo zarysowują się zagłębienia nosowo-wargowe, utrwalają się tworząc bruzdy nosowo-wargowe.

Usta i okolica

U osób starszych obserwuje się zmniejszenie czerwieni wargowej, wiotkość i pofałdowanie górnej wargi. Kąciki ust opadają, pojawiają się zmarszczki smutku oraz pionowe zmarszczki wokół ust, bardziej widoczne u osób nałogowo palących papierosy.

Objawy starzenia na brodzie, szyi i głowie

Broda bardziej uwidacznia się, jest jakby nieco przesunięta do przodu, wytwarza się tzw. podwójny podbródek. Skóra szyi jest wiotka, pojawiają się zmarszczki poprzeczne. Włosy są najczęściej siwe, przerzedzone, niekiedy z prześwitującą skórą lub z łysieniem.   

Profilaktyka przeciwstarzeniowa

Starzenie się organizmu i skóry jest nieuniknione. Poprzez odpowiedni styl życia, unikanie szkodliwych czynników i prawidłową pielęgnację możemy jednak na dłużej utrzymać skórę w dobrej kondycji.

Istotne znaczenie odgrywa:

• ochrona przed UV,
• pielęgnacja skóry – nawilżenie, stymulacja do odnowy i regeneracji, poprawa gęstości skóry, redukcja zmarszczek, wyrównanie kolorytu cery,
• automasaż i ćwiczenia mięśni twarzy,
• sen i relaks,
• aktywność fizyczna odpowiednia do wieku,
• urozmaicona dieta bogata w antyoksydanty,
• dostateczne nawodnienie organizmu.