Trądzik różowaty (rosacea) to przewlekła, nawracającą choroba o zapalnym charakterze. Dotyczy osób dorosłych o jasnym fototypie. Charakterystyczną cechą jest napadowy rumień twarzy z okresową obecnością grudek i krost. U mężczyzn częściej występuje postać przerosła trądziku różowatego. Unikanie czynników nasilających zmiany, leczenie specjalistyczne i prawidłowa pielęgnacja mają ogromne znaczenie.

Trądzik różowaty – przyczyny

W rozwoju trądziku różowatego udział odgrywają różne czynniki genetyczne, immunologiczne, infekcyjne, środowiskowe, które prowokują lub nasilają zmiany na skórze. Podkreśla się nadreaktywność naczyń krwionośnych na różne bodźce zewnętrzne, np. zmiany temperatury, ciepło, zimno, wysiłek fizyczny, spożywany alkohol i inne pokarmy, a także nieprawidłową pielęgnację skóry. Udział drobnoustrojów w powstawaniu zmian na skórze nadal podlega dyskusji. U części osób z trądzikiem różowatym obserwuje się zwiększenie ilości nużeńca ludzkiego indukującego stan zapalny skóry. Na nużeńcach bytują gram ujemne bakterie Bacillus oleronius i wraz ze wzrostem ich liczby na skórze nasila się stan zapalny, pojawiają się grudki i krosty.

Lokalizacja zmian

Trądzik różowaty dotyczy centralnej części twarzy. Obecny jest mniej lub bardziej nasilony rumień. Początkowo rumień pojawia się i ustępuje, zwany jest wtedy labilnym. Stopniowo jednak utrwala się. Na skórze mogą być widoczne teleangiektazje, prześwitujące przez naskórek w postaci czerwono-wiśniowych „nitek”. Najczęstsza lokalizacja teleangiektazji to skrzydełka nosa i policzki. Postać naczyniowa stanowi około 80% przypadków.

Trądzik różowaty – dolegliwości

Pojawieniu się rumienia na skórze towarzyszy uczucie ciepła, palenia, pieczenia. Skóra staje się sucha, bardziej napięta, mało elastyczna, może być odczuwalny świąd. Skóra w trądziku różowatym jest wrażliwa, problematyczna, skłonna do podrażnień. Stąd często chorzy zgłaszają trudności w jej pielęgnacji, doborze produktów do demakijażu, mycia, na dzień i na noc.

Chorzy z trądzikiem różowatym skarżą się, że skóra twarzy jest wrażliwa na wysoką temperaturę (sauna, solarium, słońce, gorącą kąpiel), niską temperaturę i nagłe zmiany temperatur, wiatr czy klimatyzację i dlatego muszą ograniczać różne aktywności, by nie prowokować pojawienia się zmian. Ponieważ skóra łatwo czerwieni się pod wpływem różnych bodźców, jak: stres, emocje, wysiłek fizyczny chorzy unikają takich sytuacji i aktywności. Starają się także, by spożywane pokarmy nie nasilały objawów chorobowych. Zaczerwienienie skóry i dolegliwości niekorzystnie wpływają na samopoczucie. Mogą prowadzić do izolacji, niechęci do nawiązywania kontaktów, trudności w znalezieniu pracy. Niekiedy potrzebna może być pomoc psychologa lub psychiatry.

Jak rozpoznać trądzik różowaty?

Rozpoznanie trądziku różowatego zazwyczaj nie nastręcza trudności. Najczęściej obserwuje się przejściowy lub utrwalony rumień na twarzy, rzadziej postać przerostową. Okresowo mogą być obecne grudki i krosty, a u części osób, szczególnie z postacią naczyniową – teleangiektazje. Wyróżniamy następujące postacie trądziku różowatego, które mogą ze sobą współistnieć: postać rumieniowo-teleangiektatyczną, postać grudkowo-krostkową, postać przerostową, związaną z przerostem gruczołów łojowych, tkanki łącznej, głównie na nosie (rhinophyma) i postać oczną (zapalenie brzegów powiek, spojówek z towarzyszącym pieczeniem, świądem, łzawieniem, światłowstrętem).

Pielęgnacja skóry w trądziku różowatym

Pielęgnację skóry należy dopasować do obrazu klinicznego, zgłaszanych dolegliwości, zmiennych warunków atmosferycznych, wykonywanej pracy czy oczekiwań klienta. Skóra z trądzikiem różowatym to tzw. skóra problematyczna, która nie zawsze dobrze toleruje nowe preparaty kosmetyczne. Dlatego należy przeprowadzić próbę tolerancji na niewielkiej powierzchni skóry np. na przedramieniu. Do demakijażu warto wybierać kosmetyki do cery wrażliwej lub naczyniowej, a unikać wody z mydłem. W celu wzmocnienia bariery lipidowej należy stosować kremy hipoalergiczne, barierowe. Polecane są także preparaty zmniejszające widoczność rumienia i teleangiektazji i odpowiedni makijaż korekcyjny. Konieczna jest także całoroczna ochrona przed promieniowaniem UV.   

Kiedy do dermatologa?

Jeśli zmiany są nasilone, obecne są grudki, krosty, pojawiły się dolegliwości oczne, czy nos zmienił kształt (powiększył się) konieczna jest konsultacja z lekarzem. Leczenie miejscowe i ogólne zależy od obrazu klinicznego.