Okres przedświąteczny to dla wielu z nas czas przygotowań, gorączkowego poszukiwania najlepszych prezentów, gruntownego sprzątania, szykowania wigilijnych potraw. Ale święta to nie tylko szał zakupów, wszechobecne światełka, ozdoby i piosenki. Boże Narodzenie to także wiele zwyczajów i bogatych w symbole tradycji, co czasem nam umyka w skomercjalizowanym przedświątecznym pędzie.

Boże Narodzenie – tradycje

Adwent

To zaczynający się 4 tygodnie przed Bożym Narodzeniem czas przygotowań do świąt. Domy są wówczas dekorowane adwentowymi lampionami i wieńcami z 4 świecami, które zapala się kolejno w każdą niedzielę Adwentu. W kościołach odbywają się roraty, czyli poranne msze. Szykuje się pierwsze świąteczne przysmaki i własnoręczne ozdoby choinkowe. To także czas wyciszenia i refleksji przed nachodzącymi świętami.

Choinka

Choinka jest najbardziej rozpoznawalnym i popularnym symbolem Bożego Narodzenia.

Znana już od XVI wieku tradycja ozdabiania bożonarodzeniowego drzewka wywodzi się z Niemiec, skąd powędrowała do Francji, a następnie za sprawą brytyjskiej królowej Wiktorii, rozprzestrzeniła się na pozostałe kraje Europy i Ameryki. Samo drzewko, zwłaszcza iglaste jest symbolem odradzania się, nowego życia i płodności. Niegdyś w niektórych regionach zamiast choinki wieszało się podłaźniczkę – gałązkę iglastego drzewa ozdobioną jabłkami, orzechami i słomianymi ozdobami.

Dawniej tradycyjnymi ozdobami świątecznej choinki były ciastka, pierniczki, orzechy, rajskie jabłuszka, własnoręcznie wykonywane ozdoby z bibuły, kolorowych papierów, piórek, tzw. anielskie włosy. Na gałązkach zapalano świeczki i zimne ognie. Ozdoby miały swoją symbolikę. Gwiazda Betlejemska, którą umieszczano na szczycie drzewka miała pomagać w powrotach do domu z dalekich stron. Oświetlenie choinki broniło dostępu złym mocom, a także miało odwrócić nieżyczliwe spojrzenia ludzi. Jabłka zawieszane na gałązkach symbolizowały biblijny owoc, którym kuszeni byli przez szatana Adam i Ewa, a późniejsze rajskie jabłuszka zapewniały zdrowie i urodę. Orzechy zawijane w sreberka niosły dobrobyt i siłę. Papierowe łańcuchy wzmacniały rodzinne więzi oraz chroniły dom przed kłopotami. Dzwonki oznaczały dobre nowiny i radosne wydarzenia. A anioły miały opiekować się domem. Współcześnie pomysłowość w strojeniu drzewka zdaje się nie mieć końca, a i tak najważniejszy jest wspólny rodzinny czas temu poświęcony.

Prezenty

Jak jest choinka to muszą być prezenty. W różnych regionach przynoszone są w wieczór wigilijny przez Mikołaja, Gwiazdora, Aniołka czy Dzieciatko Jezus.

Jemioła

Jemioła od wieków jest symbolem pokoju, miłości i ochrony przed złem. Przynosi szczęście, reprezentuje stałość, niezmienność i odrodzenie. Od XVIII wieku stała się elementem bożonarodzeniowych zwyczajów. Wieszanie jemioły w domu, w pobliżu ognia, wejścia, nad stołem sprzyja pojednaniu się i miłości. To pod nią należy cię całować i godzić, a roślinę pozostawić aż do następnych świąt.

Wigilia

Wigilia to najbardziej magiczny wieczór w roku, który zaczyna się od pojawienia się pierwszej gwiazdki, symbolizującej gwiazdę betlejemską prowadzącą Trzech Króli do Jezusa. Jednym z najważniejszych momentów Wigilii jest dziele się opłatkiem na dowód pojednania i miłości. W wigilijny wieczór tradycyjnie pozostawia się jedno wolne miejsce przy stole dla niespodziewanego gościa. Pod obrus wkłada się garść sianka na pamiątkę narodzin Jezusa w stajence.

Sama kolacja składa się z 12 dań symbolizujących 12 apostołów. Najbardziej popularnymi potrawami są: barszcz z uszkami, pierogi, karp, kapusta z grzybami, kutia i kompot z suszu. Należy spróbować każdej, ponieważ mają różne znaczenia, a zjedzenie choćby odrobiny każdego z 12 dań ma zapewnić dostatek jedzenia. Karp jest oznaką długowieczności, kapusta ma życiodajną siłę, buraki zapewniają długie życie z nieskazitelną urodą, pszenica i mak płodność i dostatek. Grzyby znane z magicznej mocy, zjednują przychylność tych, którzy odeszli. Orzechy oznaczają tajemnicę, wróżbę, szczęście, witalność i mądrość. Śliwki zapewniają długowieczność, pomyślność, ochronę przed złem i przeszkodami. W wigilijny wieczór nie może też zabraknąć ciepłej, przyjaznej atmosfery, pełnej serdeczności i wyrozumiałości.

Kolędowanie i pasterka

Po kolacji śpiewa się kolędy a o północy idzie na pasterkę upamiętniająca pasterzy, którzy pierwsi przybyli do stajenki.

Świąteczny obiad

Do tradycji należy też uroczysty obiad w Boże Narodzenie, który spożywa się w gronie rodzinny i przyjaciół. Nie obowiązują już postne, wigilijne potrawy. Spożywane jest mięso, ciasta i inne pyszności.

Zwyczajowo święta Bożego Narodzenia obchodzi się w Polsce w gronie rodzinnym, w otoczeniu najbliższych sercu osób. I to jest najważniejsza tradycja, aby ten świąteczny czas spędzić wspólnie, radośnie, w oderwaniu od codziennych trosk, ale z chwilą na refleksję i zadumę.

WELL AGING

Zadbaj o harmonię potrzeb ciała
i umysłu

ZOBACZ