Brodawki łojotokowe to zmiany na skórze, pojawiające się zazwyczaj u osób starszych. Czasami są bardzo ciemne, krwawią i wtedy mogą powodować niepokój. By wykluczyć zmiany podejrzane, konieczna będzie wizyta u lekarza. Pojedyncze czy też liczne zmiany na skórze, szczególnie na twarzy, tułowiu stanowią defekt kosmetyczny.

Co to jest brodawka łojotokowa i jak wygląda?

Brodawka łojotokowa to łagodny rozrost naskórka, często obserwowany u osób starszych. Początkowo brodawki są bardzo małe, 2-3 mm, wyraźnie odgraniczone, o kolorze beżowo-żółtawym, jasnobrązowym. Wczesne, powierzchowne zmiany na skórze nazywamy też rogowaceniem łojotokowym. Brodawki stopniowo powiększają się do 2-3 cm, nawet do 6 cm średnicy, ciemnieją do koloru brązowego, nawet prawie czarnego, a ich powierzchnia powoli staje się brodawkowata, bardziej wyniosła i jakby nieco świecąca. Brodawki łojotokowe robią wrażenie jakby były „natłuszczone”,  posmarowane czymś tłustym, np. łojem, stąd określenie „łojotokowa”. W brodawkach dłużej utrzymujących się, ciemniejszych przy oglądaniu lupą, czy dermatoskopem można zauważyć drobne rogowe cysty, jakby „wciśnięte” w brodawkę. Jest to charakterystyczny objaw brodawki łojotokowej.

Dlaczego powstają na skórze i kto choruje?

Obecność brodawek na skórze uwarunkowana jest genetycznie. Brodawki powstają stopniowo przez kolejne lata, a inne powiększają się. Zmiany te mogą być pojedyncze lub mnogie (do nawet kilkuset u osób starszych). Brodawki nie są zakaźne, mimo, iż zmiany są liczne i wciąż powstają nowe. Nie są wywołane przez drobnoustroje: wirusy, bakterie, czy grzyby. Nie należy ich utożsamiać z brodawkami wirusowymi, zwanymi potocznie „kurzajkami”. Najczęściej brodawki łojotokowe występują u osób starszych, ale pojedyncze pojawiają się już po 30 roku życia. 

Gdzie najczęściej występują na skórze?

Brodawki łojotokowe mogą występować przez wiele lat jako pojedyncze wykwity, częściej jednak są liczne. Obserwuje się je zazwyczaj na tułowiu, twarzy, skórze owłosionej głowy, ale także na ramionach, przedramionach udach czy podudziach. U kobiet typowa lokalizacja dotyczy okolicy podpiersiowej, czyli miejsca często drażnionego bielizną.

Czy brodawki łojotokowe są niebezpieczne?

Brodawki łojotokowe nie ulegają przekształceniu w zmiany nowotworowe. Niepokój zazwyczaj wzbudzają zmiany bardzo ciemne, zaczerwienione, bolesne, krwawiące np. po urazie, czy podrażnieniu np. otarciu ubraniem. Niektóre brodawki łojotokowe mogą „wykruszać się”, czyli oddzielać częściowo od skóry, szczególnie po kąpieli. Należy także zwrócić uwagę, czy nowe zmiany nie pojawiają się bardzo szybko. Wówczas należy skonsultować się z lekarzem. Niekiedy brodawki łojotokowe, nawet pojedyncze mogą powodować znaczny świąd skóry. 

Jak można usunąć brodawki łojotokowe?

Zmiany na skórze pojedyncze, czy liczne, a szczególnie ciemne, brązowe, nietypowe, powiększające się muszą być zawsze obejrzane przez lekarza rodzinnego, specjalistę dermatologa, chirurga czy onkologa. Dopiero po ustaleniu rozpoznania można podjąć dalsze postępowanie. Zmiany nie są nowotworowe, a więc nie muszą być koniecznie leczone. Jednak często brodawki łojotokowe bywają drażnione ubraniem, nadrywają się, mogą krwawić i boleć. Stanowią też duży dyskomfort, szczególnie, gdy są w eksponowanych okolicach ciała, jak twarz, dekolt, ręce. Brodawki łojotokowe usuwa się ze względów medycznych np. drażnienie, ale także ze względów estetycznych.

W leczeniu brodawek łojotokowych  stosowane są różne metody: usuwanie łyżeczką chirurgiczną, kriochirurgia z użyciem niskiej temperatury, prowadzącej do zniszczenia wykwitu, zalecany jest też laser CO2, dermabrazja czy elektrokoagulacja. Po usunięciu brodawek łojotokowych obserwuje się blizny, niekiedy przebarwione lub odbarwione. Jednak u większości osób blizny są kosmetyczne, niewidoczne, w kolorze skóry. Małe zmiany, bardziej powierzchowne niekiedy udaje się „spłaszczyć” stosując preparaty z mocznikiem, kwasem salicylowym. Usuwanie zmian, nie zapobiega tworzeniu się nowych brodawek łojotokowych.

Pielęgnacja skóry

Brodawki łojotokowe występują zazwyczaj u osób starszych, mogą powodować świąd skóry, niekiedy ulegają podrażnieniu. Do pielęgnacji skóry polecane są preparaty nawilżające z mocznikiem, kwasem mlekowym, łagodzące podrażnienia z d-pantenolem, alantoiną, zmniejszające odczucie świądu. Do mycia skóry warto wybrać preparaty z emolientami o właściwościach zmiękczających i nawilżających. Wskazane jest również regularne wykonywanie peelingu.