Witamina A to zbiorcza nazwa całej rodziny związków chemicznych z rodziny retinoidów.
Termin retinoidy obejmuje zarówno naturalne jak i syntetyczne pochodne retinolu, w szczególności:
• retinol (INCI: retinol) • retinal (INCI: retinal) • estry retinylu np. propionian retinylu (INCI: retinyl propionate) i palmitynian retinylu (INCI: retinyl palmitate) • kwas retinowy (INCI: tretinoina) • tazaroten • adapalen.
Ze względu na swoje cenne właściwości terapeutyczne retinoidy są szeroko stosowane w medycynie i w kosmetologii. Kwas retinowy, adapalen i tazaroten z uwagi na wysokie ryzyko działań niepożądanych są dostępne na receptę i wykorzystywane wyłącznie w medycynie, natomiast pozostałe reinoidy są stosowane w kosmetykach. W kosmetologii ze względu na swoje wielokierunkowe, korzystne oddziaływanie na skórę najbardziej pożądaną substancją jest czysty retinol. Retinol wygładza i uelastycznia skórę, zmniejsza przebarwienia, zwiększa produkcję kolagenu i elastyny.
Skuteczna zawartość witaminy A
Producenci często wskazują na obecność w składzie kosmetyku witaminy A i w oparciu o to podnoszą tezę o jego dużej skuteczności. Warto jednak zachować szczególną czujność i zadać sobie trud dokładnego sprawdzenia składu preparatu, bo wnioski mogą być zaskakujące.
Po pierwsze najskuteczniejszą formą witaminy A jest retinol. Pozostałe pochodne tego związku nie są tak efektywne. W szczególności dość często spotykanym składnikiem jest palmitynian retinylu – aktywność biologiczna tej pochodnej jest wielokrotnie mniejsza od retinolu.
Po drugie – stężenie. Badania kliniczne potwierdzają, że w preparacie do pielęgnacji skóry twarzy stężenie retinolu nie powinno być niższe niż 0,25%. Niestety, większość obecnych na rynku kosmetyków nie ma podanego stężenia retinolu i/lub jego zawartość oscyluje wokół miar homeopatycznych. Stężenie słabszych pochodnych retinolu powinno być odpowiednio wyższe, co może nastręczać trudności przy opracowywaniu stabilnej receptury. Co więcej, zdarzają się przypadki, że producent podaje informacje o zawartości w kosmetyku surowca, zawierającego retinol – np. 0,5%, ale czystego retinolu w tym surowcu jest zaledwie 10%. Efektywnie w kosmetyku otrzymujemy 0,05% – pięć razy mniej, niż minimalne skuteczne stężenie.
Po trzecie – opakowanie, aby kosmetyk z retinolem zachowywał swoje zbawienne właściwości musi być umieszczony w odpowiednim opakowaniu. Najlepiej, aby chroniło ono przed niekorzystnym oddziaływaniem promieniowania UV, tlenu i temperatury, gdyż te czynniki przyspieszają degradację retinolu.
Gdzie szukać dobrych i skutecznych preparatów z witaminą A?
W czerwcu 2015 w ofercie BANDI pojawi się nowa seria kosmetyków do pielęgnacji domowej – BANDI Medical Expert. Jest to linia 12 preparatów na trzy najczęściej spotykane problemy skóry – trądzik, starzenie, nadwrażliwość skóry. Wśród nich znajdą się produkty zawierające czysty retinol z jasno i dokładnie określonym stężeniem.