Codziennie w swojej pracy w gabinecie spotykam się z różnymi pacjentami, dla których wygląd skóry jest ważny. Zarówno w relacjach społecznych, biznesowych czy w kontaktach bliskiej znajomości, jak i dla samych siebie.
Największy narząd
Skóra to zespół tkanek, który tworzy największy organ ludzkiego organizmu. Zbudowana jest z naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. W przeciwieństwie do innych narządów jest bezpośrednio narażona na działanie czynników zewnętrznych, będąc w bezpośrednim kontakcie z naturą. Dlatego odgrywa ważną rolę jako zewnętrzna bariera ochronna przed czynnikami egzogennymi środowiska, takimi jak: czynniki fizyczne, biologiczne i chemiczne. Jest największym i najcięższym narządem ludzkiego ciała. Jej waga u dorosłego obejmuje 15% całkowitej masy, czyli około 18-20 kg. Dzięki złożonej strukturze pełni wiele zadań oraz utrzymuje homeostazę. W życiu płodowym skóra jest jałowa, podczas porodu poprzez kanał rodny nabywa prawidłową florę.
Funkcje skóry
Funkcje ochronne skóry możemy podzielić na te, które wynikają z jej budowy (bierne) oraz reakcji na bodziec zewnętrzny (czynne). Jako największy organ odgrywa ona najważniejszą rolę ochrony od środowiska zewnętrznego z zachowaniem homeostazy środowiska wewnętrznego. Na szczególną uwagę w ochronie przed czynnikami fizycznymi zasługuje warstwa rogowa naskórka.
Do aktywnych zadań ochronnych skóry zaliczamy:
ochronę przed TEWL (ang. transepidermal water loss), dzięki barierze hydrolipidowej naskórka,
regulację homeostazy wodno-elektrolitowej,
ochronę przed drobnoustrojami chorobotwórczymi, na skutek kwaśnego pH, utrzymującego się na powierzchni naskórka oraz bytującej flory bakteryjnej (szczepy bakterii saprofitycznych),
ochronę przed szkodliwym działaniem promieniowania UV (funkcje melaniny, kwasu urokanowego zawartego w pocie),
zabezpieczenie przed urazami mechanicznymi, rola tkanki tłuszczowej,
odporność na rozciągnięcia skóry dzięki budowie tkanki łącznej (włókna kolagenowe i sprężyste),
funkcja wydalnicza: z potem wydalane są produkty uboczne przemiany materii,
procesy reakcji immunologicznych, dzięki komórkom dendrytycznym Langerhansa umieszczonym w warstwie kolczystej i podstawnej (komórki nabłonka syntezują – defensyny, co doprowadza to do apoptozy komórki drobnoustroju),
wydzielanie dokrewne – komórki tuczne,
rozpoznawanie czynników alergennych,
funkcja zapasowa, energetyczna dzięki magazynowaniu adipocytów w tkance podskórnej,
Zarówno Ty jak i Twoja skóra jesteście wyjątkowi! W pracy kosmetologa jest ona rodzajem „mapy”, która może obrazować różne problemy organizmu. W wyniku zaburzeń dotyczących funkcjonowania narządów oraz problemów gospodarki hormonalnej, na skórze mogą pojawiać się różnego rodzaju zmiany.
Procesów starzenia się skóry nie unikniemy – ale możemy je opóźnić poprzez prawidłową pielęgnację! Odpowiednio dobrane produkty kosmetyczne mają wpływ na poprawę kondycji skóry, jej piękny i zdrowy wygląd.
Pigmentacja skóry jest jednym z najbardziej zmiennych i zauważalnych fenotypów u ludzi, ale podstawy genetyczne i ewolucja tej cechy poligenowej nie zostały jeszcze w pełni odkryte. Dostępne dowody silnie sugerują, że obserwowana zmienność tej cechy w obrębie populacji i między populacjami ukształtowała się przez dobór naturalny. Ogólne geograficzne wzorce pigmentacji skóry wykazują silną korelację z szerokością geograficzną i intensywnością promieniowania ultrafioletowego.
Indywidualne cechy
Kolor skóry jest definiuje się zwykle przez klasyfikację fototypów Fitzpatricka stworzoną w 1975 roku. Klasyfikacja ta opiera się na kwestionariuszu, w którym osoby oceniają swoją wrażliwość na rumień i zdolność opalania. Pierwotnie został ona stworzony w celu podzielenia skóry kaukaskiej na cztery fototypy. Następnie dodano typ V dla osób o brązowej skórze pochodzenia azjatyckiego i latynoamerykańskiego oraz typ VI dla ciemnej skóry pochodzenia afrykańskiego. Typy skóry I – IV opierają się zatem na odpowiedzi klinicznej na promieniowanie UV. Natomiast klasyfikacja do typów V – VI opiera się na konstytutywnej pigmentacji lub pochodzeniu etnicznym. Chociaż klasyfikacja ta jest pomocna w określeniu odpowiedniej dawki do fototerapii i jest szeroko stosowana w badaniach epidemiologicznych raka skóry oraz w fotobiologii eksperymentalnej i klinicznej, jest ograniczona ze względu na jej subiektywny i jakościowy charakter.
Reakcja skóry na ekspozycję na słońce zależy również w dużym stopniu od różnorodności kolorów. W związku z tym wrażliwość na długości fal słonecznych bada się pod kątem ostrych skutków, takich jak oparzenia słoneczne, rumień lub indukowana pigmentacja, ale także długoterminowych konsekwencji, takich jak rak skóry, fotostarzenie i zaburzenia pigmentacji.
Od czego zależy pigmentacja skóry?
Pigmenty melaniny są wytwarzane w naskórku przez wysoce wyspecjalizowane komórki, melanocyty. Melanogeneza to bardzo złożony proces z wieloma czynnikami regulatorowym. Zlokalizowany na styku skórno-naskórkowym, każdy melanocyt międzypęcherzykowy łączy się swoimi dendrytami z około 40 keratynocytami, tworząc tzw. epidermalną jednostkę melaniny. W melanocytach melanina jest syntetyzowana w odrębnych, wyspecjalizowanych organellach związanych z błoną, zwanych melanosomami. Różnice w pigmentacji konstytutywnej przypisuje się raczej różnicom w jakości i ilości zawartości melaniny, jak również wielkości, ilości, rozmieszczeniu i losowi melanosomów w jednostce melaniny naskórka. Gęstość melanocytów jest dość porównywalna wśród różnych grup etnicznych. Melanocyty wytwarzają dwa chemicznie różne typy melaniny: brązowo-czarną eumelaninę i żółto-czerwoną feomelaninę. Rodzaj wytwarzanej melaniny zależy od funkcji enzymów melanogennych i dostępności substratów. Tyrozynaza jest kluczowym enzymem w melanogenezie i pośredniczy w pierwszych etapach syntezy melaniny.
Zaburzenia pigmentacji skóry
Poza efektem opalania przebywanie na słońcu może wywołać lub zaostrzyć zaburzenia pigmentacji skóry. Zaburzenia pigmentacyjne, nawet łagodne, powodują stres psychospołeczny i negatywnie wpływają na obraz siebie i jakość życia jednostek.
Przebarwienia wynikają z zaburzeń pigmentacji, które następują w wyniku wzmożonego fizjologicznego nagromadzenia się barwnika w skórze. Zaburzenia te mogą wynikać zarówno z przyczyn endogennych jak i egzogennych. Szczególny wpływ na ich powstawanie ma niewątpliwie eksponowanie na promieniowanie słoneczne, czynniki genetyczne, dysfunkcje tarczycy, ciąża, zaburzenia hormonalne, okres menopauzy, choroby wątroby, niektóre leki. Właściwa konsultacja kosmetologiczna poparta wywiadem pomoże w doborze prawidłowej terapii przebarwień w gabinecie. Kluczowe również jest dobranie prawidłowej pielęgnacji jak przede wszystkim stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym.
Najważniejszy krem z filtrem
W moim wakacyjnym niezbędniku kosmetycznym jak również w codziennej pielęgnacji nie może zabraknąć moich dwóch ulubionych preparatów z SPF marki BANDI.
Zaawansowany krem nawilżający SPF 50 to skuteczny preparat o szerokim spektrum ochrony przed promieniami słonecznymi, a także tymi pochodzącymi ze sztucznych źródeł światła. Wzbogacony o składnik chroniący DNA komórek skóry przed niekorzystnym wpływem zanieczyszczeń środowiska i wolnymi rodnikami. Regeneruje, wygładza i pielęgnuje. Zmniejsza ryzyko powstawania przebarwień. Doskonały również jako baza pod makijaż.
Kolejny bardzo dobry SPF to Mineralny krem ochronny SPF 30 tonujący. Mineralna, fotostabilna ochrona przed UVA oraz UVB. Unikatowa formuła z efektem blur nadaje skórze satynowe wykończenie, redukuje widoczność drobnych zmarszczek i nierówności skóry – świetna baza pod makijaż. Wyjątkowa receptura wzbogacona o składniki nawilżające, przeciwwolnorodnikowe i wielopoziomową redukcję podrażnień. Unikatowa formuła „tinted” dopasowuje się do kolorytu cery. Produkt hypoalergiczny, testowany dermatologicznie na skórze wrażliwej.
Zapotrzebowanie na zabiegi anti-aging wzrasta we współczesnej medycynie estetycznej i kosmetologii. Starzenie się to proces nieunikniony ale możemy go opóźnić m.in. dzięki odpowiednio dobranym zabiegom. Metody profilaktyki anti-aging obejmują jako pierwsze ochronę skóry przed słońcem za pomocą filtrów przeciwsłonecznych. Inną metodą jest stosowanie retinoidów, przeciwutleniaczy, toksyny botulinowej, osocza bogatopłytkowego, laseroterapii czy peelingów chemicznych.
Dlaczego się starzejemy?
Główne procesy związane ze starzeniem się skóry zależą zarówno od czynników zewnętrznych jak i wewnętrznych oraz ich wzajemnego oddziaływania w procesie ciągłym, wieloczynnikowym zależnym od upływu czasu. Wiadome jest to, że szybkość starzenia się skóry fizjologicznie jest procesem złożonym i zaprogramowanym genetycznie. Oprócz nich tzw. stochastyczne starzenie wiąże się z uszkodzeniami komórek spowodowanymi procesami metabolicznymi, wolnymi rodnikami czy promieniowaniem UV. Kliniczna ekspresja starzenia się obejmuje ścieńczenie warstwy rogowej naskórka z widocznym pojawieniem się zmarszczek mimicznych, zmiany pigmentacyjne, przebarwienia hormonalne, rogowacenie słoneczne, teleangiektazje, zwiotczenie i utratę elastyczności. Odpowiednio dobrane peelingi przeciwdziałają wspomnianym procesom i stanowią istotny element kuracji anti-aging.
Jaki peeling wybrać?
Mimo
iż co roku opracowywanych jest wiele nowych opcji resurfacingu skóry, to jednak
peelingi przetrwały próbę czasu. Znane są już od XIX wieku, kiedy to opracowywano
ich różne metody. Następnie powstała klasyfikacja peelingów ze względu na
metodę ich wykonania:
chemiczne – znane również jako chemeksfoliacja lub chemiczna eksfoliacja. To procedura polegająca na zastosowaniu na skórę substancji chemicznej, która powoduje kontrolowane niszczenie naskórka z częścią skóry właściwej (w zależności od głębokości peelingu). Takie działanie prowadzi do przebudowy skóry i jej regeneracji. Czynniki wpływające na głębokość złuszczania, a tym samym intensywność działania peelingu, obejmują: właściwości zastosowanego środka chemicznego, jego stężenie i pH, technikę aplikacji oraz wyjściowy stan skóry. Peeling chemiczny polega na zastosowaniu różnych związków chemicznych o właściwościach złuszczających, takich jak: np kwas salicylowy, rezorcyna, kwas karbolowy (fenol), kwas trójchlorooctowy (TCA), kwasy owocowe, glikol propylenu, kwas witaminy A, roztwór Jessnera,
fizyczne – mogą być wykonane przy zastosowaniu np. laseroterapii, ciekłego azotu, zmrożonego dwutlenku węgla, podtlenku azotu,
mechaniczne – polegające na usuwaniu naskórka przy użyciu surowca ścierającego np. kryształków korundu (mikrodermabrazja), zmielonych pestki moreli itp.
Ze
względu na głębokość penetracji peelingi dzielimy na:
powierzchowne – dotyczące naskórka. Rodzaj peelingu „odświeżającego”, gdzie osiągnięcie pożądanego efektu kuracji wymaga wielu zabiegów,
średnio głębokie – dotyczące naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej. Powodują uraz tych warstw niekiedy razem z warstwą siateczkowatą, prowadząc do kontrolowanego stanu zapalnego, co w efekcie powoduje zmniejszenie objawów fotouszkodzenia skóry i zmarszczek powierzchownych,
głębokie – dotyczące warstwy siateczkowatej skóry właściwej.
Nie tylko anti-aging!
Peelingi to skuteczne zabiegi przeciwstarzeniowe. Kiedy są stosowane z wiedzą i dobrą techniką, mogą dać doskonałe rezultaty nie tylko w kuracjach anti-aging, ale również w przypadku blizn i przebarwień.
