Rośliny o działaniu depigmentacyjnym, czyli takie, które mogą pomóc w rozjaśnieniu, wyrównaniu kolorytu i redukcji przebarwień skóry są bardzo cenione w kosmetyce. Substancje depigmentacyjne działają za pomocą różnorodnych mechanizmów. Wiele z nich ma pochodzenie naturalne i występuje w postaci ekstraktów pozyskiwanych z roślin. Każda z roślin może działać samodzielnie lub w połączeniu z innymi. Dlatego często w recepturach kosmetycznych w celu osiągnięcia założonych efektów łączy się kilka substancji rozjaśniających.
Hamowanie aktywności tyrozynazy
Jednym z najważniejszych mechanizmów w walce z przebarwieniami jest hamowanie aktywności tyrozynazy. Tyrozynaza to kluczowy enzym w procesie syntezy melaniny. Hamowanie jej aktywności prowadzi do zmniejszenia produkcji melaniny, co skutkuje rozjaśnieniem skóry. Rośliny, które charakteryzują się taką aktywnością, to m.in.:
Lukrecja (Glycyrrhiza glabra) – substancja aktywna: glabridyna, hamuje aktywność tyrozynazy i ma właściwości przeciwzapalne,
Morwa biała (Morus alba) – substancja aktywna: flawonoidy, w tym moracyna,
Kozieradka (Trigonella foenum-graecum) – substancja aktywna: diosgenina, która hamuje aktywność tyrozynazy oraz działa przeciwzapalnie, co wspiera walkę z przebarwieniami,
Granat (Punica granatum) – substancja aktywna: kwas elagowy, jest silnym inhibitorem tyrozynazy, działa także jako antyoksydant, co wspomaga ochronę skóry przed stresem oksydacyjnym,
Soja (Glycine max) – substancja aktywna: izoflawony, w tym genisteina, hamuje aktywność tyrozynazy oraz redukuje transfer melanosomów,
Papaja (Carica papaya) – substancja aktywna: papaina i karotenoidy, ekstrakt z papai, zwłaszcza z zielonej papai, wykazuje działanie hamujące tyrozynazę oraz delikatnie eksfoliujące,
Berberys (Berberis vulgaris) – substancja aktywna: berberyna, hamuje aktywność tyrozynazy i ma działanie przeciwzapalne,
Zielona herbata (Camellia sinensis) – substancja aktywna: polifenole, zwłaszcza galusan epigallokatechiny (EGCG), hamuje aktywność tyrozynazy i ma silne właściwości antyoksydacyjne.
Hamowanie transportu melanosomów
Innym mechanizmem mającym znaczenie w hamowaniu powstawania przebarwień jest zakłócanie transportu melaniny. Proces transportu melaniny jest kluczowy dla pigmentacji skóry. Jego hamowanie polega na ograniczeniu przemieszczania się melanosomów z melanocytów do keratynocytów. Substancje zakłócające ten proces prowadzą do zmniejszenia widoczności przebarwień. Takie działanie wykazuje: soja i jej izoflawony oraz genisteina; piwonia (Paeonia lactiflora), a w niej paeonol i glikozydy mające również właściwości przeciwzapalne, co dodatkowo wspomaga walkę z hiperpigmentacją. pączki kwiatowe japońskiej wiśni (Prunus serrulata) bogate w flawonoidy i kwas kawowy; kurkuma (Curcuma longa) zawierająca aktywną kurkuminę, ostropest plamisty (Silybum marianum) zawierający sylimarynę, czy noni (Morinda citrifolia) bogaty w iridoidy, flawonoidy.
Depigmentacyjne działanie kwasów
W procesie redukcji przebarwień pomaga także przyspieszanie złuszczania naskórka (eksfoliacja). Przyspieszenie procesu odnowy komórkowej poprzez eksfoliację ułatwia usuwanie powierzchownych warstw naskórka zawierających nadmiar melaniny.
Takie działanie wykazują alfa-hydroksy (AHA) takie jak: kwas glikolowy, migdałowy, mlekowy czy cytrynowy i poli-hydroksykwasy (PHA). Ułatwiają one złuszczanie martwych komórek naskórka i stymulują odnowę komórkową. Naturalnie występujące możemy znaleźć w roślinach bogatych w kwasy owocowe AHA, do których należą, min: cukrowiec lekarski (Saccharum officinarum) – kwas glikolowy, ekstrakt z cytryny (Citrus limon) – kwas cytrynowy, ekstrakt lub ferment z jabłka (Malus domestica) – kwas jabłkowy, winogrona (Vitis vinifera) – kwas winowy, mleczko migdałowe (Prunus amygdalus dulcis) – kwas migdałowy, ananas (Ananas comosus) – kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, mleczko figowe (Ficus carica) – kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, borówki (Vaccinium spp.) – kwas cytrynowy, kwas jabłkowy.
Podobne właściwości wykazują także kwasy beta-hydroksylowe (BHA). Przykładem jest kwas salicylowy, który penetruje głębiej w pory skóry, pomagając w eksfoliacji i redukcji przebarwień. Jednym z jego najbogatszych, naturalnych źródeł jest ekstrakt z kory wierzby, zwłaszcza białej (Salix alba) oraz brzoza (Betula spp.).
Depigmentacyjne antyoksydanty i inne substacje
Produkcję melaniny w skórze może dodatkowo stymulować stres oksydacyjny. Antyoksydanty neutralizują wolne rodniki, redukując pośrednio tym samym stymulację melanogenezy. Do najpopularniejszych substancji o takim działaniu należą: witamina C, witamina E, ekstrakt z zielonej herbaty (polifenole), czy resweratrol (polifenol występujący w winogronach, wykazujący silne działanie antyoksydacyjne i hamujące melanogenezę).
Niektóre substancje mogą bezpośrednio degradować istniejącą melaninę w skórze, przyczyniając się do jej rozjaśnienia. Kwas fitowy chelatuje jony metali potrzebne do stabilizacji melaniny, prowadząc do jej degradacji. Glutation działa jako antyoksydant i może redukować istniejącą melaninę poprzez konwersję eumelaniny (ciemnej) do feomelaniny (jasnej).
Kluczowa fotoprotekcja
Jednym z głównych czynników powodujących powstawanie przebarwień jest ekspozycja na promieniowanie UV, która może osłabiać także efekty terapii depigmentacyjnej. Dlatego też w pielęgnacji skóry z przebarwienianmi bardzo istotona jest fotoprotekcja. Niektóre substancje depigmentacyjne mają działanie ochronne przed promieniowaniem UV, które jest głównym czynnikiem stymulującym produkcję melaniny. Tlenek cynku i dwutlenek tytanu – składniki mineralne, które działają jako fizyczne filtry przeciwsłoneczne, czy ekstrakty roślinne (np. z zielonej herbaty, morwy) – zawierają naturalne przeciwutleniacze chroniące skórę przed promieniowaniem UV.
Przy wyborze odpowiedniego produktu kosmetycznego o działaniu rozjaśniającym ważne jest uwzględnienie typu skóry, rodzaju i głębokości przebarwień oraz potencjalnej wrażliwości na składniki aktywne. Stosowanie naturalnych ekstraktów roślinnych w celu rozjaśnienia skóry może być skuteczne, ale warto pamiętać, że efekty nie zawsze są natychmiastowe, a w niektórych przypadkach rośliny te mogą podrażniać skórę, zwłaszcza jeśli są stosowane w dużych stężeniach.
Właściwości pielęgnacyjne naturalnych składników są obecnie jednym z głównych kierunków badań naukowych. Wynika to z rosnącego zainteresowania konsumentów substancjami pochodzenia naturalnego oraz coraz bardziej popularną polityką zrównoważonego rozwoju. Naukowcy nieustannie poszukują nowych źródeł funkcjonalnych cząsteczek bioaktywnych i składników będących alternatywą dla surowców syntetycznych.
Substancje aktywne pochodzenia naturalnego wykazują szerokie spektrum działania: od kondycjonującego, łagodzącego, antyoksydacyjnego, aż do przeciwdrobnoustrojowego. Niejednokrotnie substancje biologicznie aktywne pozyskiwane z roślin mają równie dobre, a nawet bardziej skuteczne działanie w porównaniu do tradycyjnych składników syntetycznych. A oto 10 popularnych naturalnych składników wykorzystywanych w kosmetykach i ich działanie.
Owies
Choć z pozoru ziarna owsa mogą kojarzyć nam się ze składnikiem pożywnego śniadania, to zboże to ma także zastosowanie w kosmetyce i medycynie. Jego historia sięga czasów starożytnego Egiptu 2000 lat p.n.e., gdzie kąpiele owsiane były powszechnym sposobem na bezsenność, egzemy oraz oparzenia.
Składniki pochodzące z owsa najczęściej możemy spotkać w kosmetykach przeznaczonych do skóry wrażliwej, zmagającej się z zaczerwieniem i podrażnieniami. Swoje właściwości owies zawdzięcza zawartym w nim, wielu związkom biologicznie czynnym. Więcej o składnikach zawartych w owsie możecie przeczytać w tym artykule.
Ektoina
Do składników naturalnych stosowanych w kosmetykach zaliczyć można także ektoinę. To w 100% naturalna wielofunkcyjna substancja o wyjątkowej skuteczności potwierdzonej wieloma badaniami in vitro i in vivo. Ektoina została odkryta w 1985 roku w słonym jeziorze Wadi El Natrun (egipska pustynia) jako substancja umożliwiająca przetrwanie wielu mikroorganizmom w szkodliwych warunkach środowiska.
Ektoina jest naturalną pochodną aminokwasową i należy do grupy tzw. ekstremolitów. Ekstremolity to małe cząsteczki, które chronią ekstremofilne mikroorganizmy i rośliny przed śmiertelnymi i niekorzystnymi warunkami ich siedlisk, takich jak słone jeziora, gorące źródła, lód arktyczny, głębokie morze lub pustynie.
Wyjątkowe właściwości stabilizujące ektoiny, zapobiegające uszkodzeniom komórek prowadzą do widocznych i długotrwałych korzyści przeciwstarzeniowych dla skóry. Badania kliniczne wykazały poprawę kondycji skóry, zwiększenie elastyczności, zmniejszenie głębokości zmarszczek oraz szorstkości skóry. Wzmacniając barierę ochronną skóry ektoina zmniejsza TEWL (przeznaskórkową utratę wody). Ponadto łagodzi podrażnioną i uszkodzoną skórę. Ze względu na swoje doskonałe właściwości przeciwzapalne substancję tę wykorzystuje się również w wyrobach medycznych i lekach OTC.
Chmiel zwyczajny
Jednym z naturalnych składników o szerokim spektrum działania jest dobrze znany od wieków ekstrakt z szyszek chmielu (Humulus Lupulus (Hops) Extract). Okazało się, bowiem, że chmiel może wykazywać znaczący potencjał w celu ochrony i wyciszenia najbardziej wrażliwej i reaktywnej skóry. Ze względu na obecność w składzie wielu związków biologicznie czynnych wykazuje szerokie możliwości zastosowania w produktach do pielęgnacji skóry. Flawonoidy i inne związki czynne w chmielu posiadają właściwości antyoksydacyjne, które mogą pomóc w ochronie skóry przed stresem oksydacyjnym. Chmiel wykazuje potencjalne właściwości przeciwzapalne, co może być korzystne także w łagodzeniu podrażnień skóry. Niektóre związki w chmielu mają działanie antybakteryjne i antygrzybiczne. Dzięki zawartości substancji goryczkowych chmiel może oddziaływać z receptorami zmysłów w skórze.
Biofermenty
Biofermenty to składniki aktywne, powstałe w wyniku fermentacji bakeriami (np. Lactobacillus lub Psedozyma Epicola). Taki proces pozwala zwiększyć aktywność biologiczną, wzbogacić właściwości składników odżywczych, a także wzmocnić ich biodostępność wobec komórek skóry. W czasie fermentacji składniki zostają rozłożone na łatwiej przyswajalne substancje, które zdecydowanie lepiej przenikają w głąb skóry czy włosów. Biofermenty wzmacniają mikroflorę, zabezpieczając przed negatywnym wpływem czynników zewnętrznych. Są źródłem cennych minerałów, witamin, antyoksydantów, protein, probiotyków i polifenoli, które odżywiają i wzmacniają włosy oraz skórę, zwiększając ich odporność na uszkodzenia.
W pełni naturalne formuły biofermentów sprawiają, że są one przyjazne dla skóry wrażliwej i środowiska. Pozwalają na skuteczne zastąpienie syntetycznych składników, przynosząc zbliżone – a często lepsze – efekty. Warto wspomnieć np. bioferment z bambusa, który bogaty jest w wiele dobroczynnych składników odżywczych, takich jak flawonoidy, aminokwasy, związki mineralne. Dzięki temu wykazuje działanie przeciwstarzeniowe, nawilżające, antyoksydacyjne, stymulujące skórę do produkcji kolagenu. Duża zawartość krzemionki wzmacnia, regeneruje i odżywia włosy. Samodzielnie ferment można stosować także jako serum ochronne do końcówek włosów, które zapobiega ich rozdwajaniu oraz dyscyplinuje je. Bioferment z bambusa w kosmetyku pozwala nadać poślizg przy rozsmarowywaniu i jedwabistą konsystencję.
Oleje naturalne i masła roślinne
W większości produktów kosmetycznych, ze względu na swoje właściwości emoliencyjne i kondycjonujące skórę stosuje się oleje naturalne i masła. Bardzo często pozyskuje się je w procesach tłoczenia na zimno. Stanowią one bogate źródło składników odżywczych i nawilżających. Do najbardziej powszechnych olei należą: olej migdałowy, słonecznikowy, macadamia, marula czy masła np. shea. Masło shea jest bardzo bogatym i odżywczym stałym olejem pochodzącym z kontynentu afrykańskiego, najczęściej z regionu Burkino Faso. Skutecznie chroni i działa kojąco na skórę wysuszoną i łuszczącą się.
Bardzo interesującym olejem, mało popularnym w Polsce jest olej andiroba. Olej andiroba zawiera w swym składzie nienasycone kwasy tłuszczowe, substancje przeciwzapalne, witaminy: A, B1, B6, C, E oraz mikroelementy. Obecne w nim alkaloidy, andirobina, taniny oraz triterpeny wykazują działanie przeciwstarzeniowe oraz przeciwzapalne. Olej andiroba jest także naturalnym czynnikiem nawilżającym. Co więcej, pomaga odbudować barierę naskórkową, w ten sposób przyczyniając się do przywrócenia naturalnych funkcji ochronnych skóry.
Olejki eteryczne
Naturalne olejki eteryczne posiadają szereg korzystnych dla organizmu człowieka właściwości. Są one wykorzystywane także w branży kosmetycznej. Właściwości prozdrowotne i terapeutyczne olejków eterycznych w głównej mierze zależą od tego, z jakiej części danej rośliny konkretny olejek został pozyskany. Z perspektywy zastosowania w kosmetyce najważniejsze cechy olejków eterycznych to działanie:
antyseptyczne,
przeciwzapalne,
antybakteryjne,
przeciwgrzybicze,
przeciwbólowe,
relaksujące.
Praktycznie wszystkie olejki eteryczne cechują się w większym lub mniejszym stopniu właściwościami odkażającymi oraz przeciwzapalnymi. To sprawia, że wykorzystuje się je w kosmetyce jako składniki produktów przeznaczonych do pielęgnacji cery tłustej i trądzikowej. Jednym z najpopularniejszych przedstawicieli tej grupy związków jest olejek z drzewa herbacianego.
Trehaloza
Trehaloza to jeden z najlepszych naturalnych składników nawilżających. Jest nieredukującym cukrem składającym się z dwóch cząsteczek glukozy, połączonych wiązaniem 1-1 alfa. Wiązanie to sprawia, że substancja ta jest bardzo odporna na kwasową hydrolizę i stabilna w roztworach w wysokiej temperaturze, nawet w środowisku kwasowym.
Trehaloza chroni organizmy żywe przed nieprzyjaznymi warunkami środowiskowymi, takimi jak: osmopresja, suchość lub ekstremalne zimno. Posiada silne właściwości retencji wody, dzięki czemu doskonale nawilża. Więcej o trehalozie i jej niezwykłych właściwościach możecie przeczytać w tym artykule.
Aloes zwyczajny
Aloes zwyczajny (Aloe barbadensis Mill., inaczej zwany Aloe vera L.), jest wiecznie zieloną byliną, należącą do rodziny Liliaceae (Liliowate), a jej właściwości prozdrowotne są nieocenione. Znanych jest 360 gatunków aloesu, spośród których zastosowanie w dermatologii i kosmetologii znalazły dwa – wspomniany aloes zwyczajny i aloes drzewiasty. Liście aloesu są bogatym źródłem dwóch produktów o różnym zastosowaniu i składzie chemicznym. Pierwszym z nich jest mleczko aloesowe (tzw. alona), o silnych właściwościach przeczyszczających i antybakteryjnych (dzięki zawartości glikozydów antrachinonowych). Drugi to żel aloesowy, o dużo bogatszym składzie i szerszym zastosowaniu. Żel aloesowy składa się w ok. 99% z wody, a pozostałe 0,5-1% to prawie 100 składników, do których należą m.in. glikoproteiny, sacharydy, antrachinony, polipeptydy, aminokwasy, saponiny, mikroelementy, a także witaminy i kwasy organiczne.
W procesie gojenia się ran polisacharydy są czynnikami naprawczymi, wyzwalają reakcje immunologiczne, które rozpoczynają procesy obronne i odnawiające uszkodzoną skórę. Żel aloesowy jest bogaty w witaminy A, C i E oraz witaminy z grupy B, a także w cholinę i kwas foliowy. Obecne w żelu aloesowym związki mineralne przyjmują postać jonową (sód, potas, wapń, miedź, cynk, chrom, żelazo, magnez, mangan, kobalt, nikiel, molibden, stront i bar) lub postać związaną (mleczany wapnia i magnezu). Mleczan wapnia wykazuje właściwości przeciwbakteryjne. Z kolei mleczan magnezu zapobiega uwalnianiu się histaminy w skórze, która odpowiada za rozwój reakcji alergicznej i powoduje świąd. Aloes, poza działaniem odżywczym i przeciwzapalnym, wykazuje szerokie działanie przeciwdrobnoustrojowe.
Wąkrota azjatycka
Wąkrota azjatycka (Centella asiatica L.) jest to wieloletnia roślina występująca na wilgotnych terenach Afryki, Madagaskaru, Azji, Australii, Ameryki Północnej i Południowej. Surowcem wykorzystywanym najczęściej w pielęgnacji skóry jest ekstrakt z wąkroty azjatyckiej. Jej wiodącym składnikiem czynnym o działaniu aktywnym są saponiny triterpenowe, zwane azjatykozydami: azjatykozyd, madekasozyd, centellozyd, bramozyd, braminozyd, tankunizyd i scefoleozyd. Ponadto w roślinie występują kwasy: azjatykowy, bramikowy, tankunikowy, madekasowy oraz centelikowy. Do innych składników rośliny należy zaliczyć: monoterpeny, seskwiterpeny, garbniki, flawonoidy, fitosterole, związki kumarynowe, aminokwasy, olejek eteryczny, żywice, witaminy A, E, C i K oraz magnez. Wąkrota azjatycka stosowana na skórę wykazuje silne działanie odnawiające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i stymulujące ziarninowanie. Dodatkowo przeciwdziała powstawaniu blizn i rozstępów. Wąkrota azjatycka została uznana za ziele długowieczności, ponieważ opóźnia procesy starzenia przebiegające w organizmie. Pobudza fibroblasty do produkcji kolagenu i elastyny.
Naturalne emolienty
Przemysł surowców kosmetycznych obfituje w szereg przeróżnych emolientów, które wykazują wiele korzystnych właściwości zarówno w preparowaniu formulacji kosmetycznych, jak i w działaniu na skórę. Emolienty poprawiają gęstość i lepkość preparatu, wpływają na jego konsystencję, często są rozpuszczalnikami wielu problematycznych składników kosmetycznych. Przyspieszają wchłanianie produktu, ale także działają ochronnie na skórę, wzmacniają jej barierę hydrolipidową, ograniczają ucieczkę wody. Zgodnie z długotrwale utrzymującym się trendem eko w branży kosmetycznej preferuje się emolienty pochodzenia naturalnego. Jednym z nich jest Coco-Caprylate/Caprate otrzymywany z alkoholi tłuszczowych z kokosa.
Coco-Caprylate/Caprate należy do składników naturalnych biokompatybilnych i łatwo penetrujących do naskórka. Pod kątem chemicznym jest to liniowy, nasycony ester otrzymywany ze źródeł odnawialnych, który wykazuje szereg korzystnych właściwości na skórę. Poprawia nawilżenie, ponieważ zmniejsza przestrzenie między lipidami w skórze oraz stabilizuje ich rozmieszczenie. Dlatego jest chętnie stosowany w preparatach do pielęgnacji cery suchej, wrażliwej oraz problematycznej. W preparatach oczyszczających skórę Coco-Caprylate/Caprate pozwala na skuteczne oczyszczenie „porów skóry”. Usuwa także składniki wodoodporne i makijaż, pozostawiając niezaburzoną równowagę hydrolipidową skóry.
Bursztyn większości z nas kojarzy się głównie z zastosowaniem w jubilerstwie, bądź przemyśle spożywczym. Tymczasem okazuje się, że ze względu na zawartość kwasu bursztynowego, posiada on właściwości, które znalazły zastosowanie również w kosmetologii.
Kwas bursztynowy stanowi ok. 3-8% masy bursztynu bałtyckiego.
Kwas bursztynowy czyli 1,4-butanodiowy, succinic acid
Kwas bursztynowy to alifatyczny kwas, należący do grupy kwasów dikarboksylowych (diacid). W przyrodzie występuje powszechnie w żywych organizmach. Bierze udział w reakcjach biochemicznych, prowadzących do powstawania energii komórkowej (ATP), niezbędnej do prawidłowego działania komórek, aktywując ich metabolizm.
Najczęściej kwas bursztynowy syntetyzuje się z bezwodnika maleinowego, lub przez kosztowną destylacje bursztynu. Jednak w ciągu ostatniej dekady opracowano nowe, biotechnologiczne metody produkcji. Dzięki temu możliwe jest otrzymywanie go w procesach fermentacji. Wówczas pozyskiwany jest kwas bursztynowy pochodzenia naturalnego.
Zastosowanie kwasu bursztynowego
Kwas bursztynowy w kosmetyce znalazł zastosowanie dzięki swoim multifunkcjonalnym właściwościom:
przeciwtrądzikowym – może być stosowany w kosmetykach jako skuteczna alternatywa dla kwasu salicylowego lub jako wzmacniacz dla innych składników przeciwtrądzikowych,
antyoksydacyjnym – jest w stanie zmniejszyć intensywność peroksydacji lipidów,
stymulującym – wpływa na poprawę metabolizmu komórkowego. Dlatego w kosmetologii wykorzystuje się kwas bursztynowy na zmarszczki oraz aby dodać blasku zmęczonej skórze,
wzmacniającym aktywność mitochondrialną – może zwiększać aktywność mitochondrialną w komórkach skóry i wykazywać potencjalne zastosowanie w produktach o działaniu energetyzującym i rewitalizującym skórę,
przeciwbakteryjnym – kwasy organiczne, takie jak kwas sorbowy, benzoesowy i salicylowy, są powszechnie stosowane w kosmetykach jako systemy konserwujące. Wszystkie jednak mają słabą rozpuszczalność w wodzie. Wykazano, że kwas bursztynowy ma znacznie wyższą i korzystną rozpuszczalność w wodzie i jest skutecznym i łatwym w użyciu środkiem wspomagającym konserwację.
Właściwości kwasu bursztynowego sprawiają, że kosmetyki z tym składnikiem przeznaczone są zwłaszcza dla skór dojrzałych, zmęczonych, przesuszonych, wymagających intensywnej rewitalizacji i regeneracji. Regularne stosowanie kwasu bursztynowego na twarz sprawia, że cera staje się bardziej promienna i wygląda młodziej. Jego działanie na skórę porównywalne jest do aktywności kwasów AHA, przy jednoczesnym braku efektu drażniącego. W połączeniu z innymi substancjami aktywnymi (takimi jak kwasy: azelainowy, traneksamowy), wykorzystuje się także kwas bursztynowy na przebarwienia.
Ekspozycja skóry na działanie promieni słonecznych wiąże się z ryzykiem długofalowych negatywnych skutków. Należą do nich przedwczesne starzenie się skóry (fotostarzenie) oraz niektóre nowotwory. Świadomość konsumentów nieustannie wzrasta. Obecnie wiemy, że do korzystania ze słońca trzeba podchodzić z głową. Priorytetem jest stosowanie na skórę kremów przeciwsłonecznych z filtrami UVA-UVB o szerokim spektrum działania. Ochrona przeciwsłoneczna na całym świecie to jeden z najprężniej rozwijających się sektorów w przemyśle kosmetycznym. Jednocześnie stanowi ona najściślej uregulowaną kategorię produktów kosmetycznych. Współcześni konsumenci stawiają coraz większe wymagania kosmetykom działającym w obszarze ochrony skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. Obecnie produkt ochrony przeciwsłonecznej powinien, nie tylko zapewniać pożądaną wartość SPF, działać w szerokim spektrum zastosowania, ale także dodatkowo:
być łatwy i przyjemny w użyciu,
mieć ciekawą formułę, być estetyczny,
działać wielopłaszczyznowo,
zawierać składniki wielofunkcyjne, naturalne, wspomagające ochronę przed promieniowaniem UV,
zapewniać też dodatkowe korzyści takie jak nawilżenie, detoksykację, odżywienie czy działanie przeciwstarzeniowe.
Kosmetyk z SPF – niełatwa receptura
By sprostać wyzwaniom rynku formułowanie produktów ochrony przeciwsłonecznej wymaga czasu i specjalistycznej wiedzy potrzebnej do optymalizacji produktów pod kątem skuteczności i fotostabilności. Zastosowanie filtrów przeciwsłonecznych jest najważniejszym dostępnym narzędziem pozwalającym na opracowanie bezpiecznego, skutecznego kosmetyku o jak najlepszej ochronie przeciwsłonecznej. Każdy kosmetyk z deklarowanym SPF musi spełniać międzynarodowe podstawowe standardy dotyczące bezpieczeństwa wymagane dla wszystkich kategorii kosmetyków. Dodatkowo musi, także sprostać zobowiązaniom względem rozporządzenia kosmetycznego dedykowanym produktom ochronnych przeciwsłonecznej.
Produkt o deklarowanej ochronie przeciwsłonecznej musi przejść badania skuteczności ochrony poprzez wyznaczenie współczynników:
SPF – ochrona przed promieniowaniem UVB – odpowiedzialnym za większość oparzeń słonecznych i raka skóry,
UVA-PF – ochrona przed promieniowaniem UVA – głównym winowajcą fotostarzenia, które powoduje zmarszczki i plamy posłoneczne.
Ponadto każda dodatkowa deklaracja także powinna być potwierdzona akceptowalnymi metodami badawczymi.
Nie jest możliwe osiągnięcie w kosmetyku z SPF szerokiego spektrum ochrony przed promieniowaniem UVA i UVB bez zastosowania w nim dozwolonych do stosowania filtrów UV.
Booster SPF co to takiego?
Rozwój nowych cząsteczek pełniących rolę filtrów UV jest coraz bardziej uciążliwy przez rosnące bariery regulacyjne utrudniające wprowadzanie nowych materiałów. Ze względu na powyższe trudności i koszty związane z opracowaniem nowych filtrów UV i uzyskaniem dla nich aprobaty regulacyjnej, postęp w tej dziedzinie jest mocno ograniczony.
By wzmocnić działanie ochronne wykorzystuje się w recepturach nowoczesne substancje – tzw. wzmacniacze SPF, które mają potwierdzone działanie potęgujące efektywność filtrów UV zastosowanych w formulacji. Większość booster-ów SPF, jak na przykład:
silica działa głównie poprzez zwiększenie absorbcji UV i grubości filmu przeciwsłonecznego na skórze. Znacząco zwiększa ona ochronę SPF w całym spectrum UV. Działa równie dobrze z organicznymi jak i nieorganicznymi flitrami UV, co w efekcie pozwala na minimalizację zawartości filtrów w całej recepturze i uzyskanie kosmetyku o przyjemnej konsystencji i równie wysokiej skuteczności ochronnej.
Naturalne składniki kosmetyków promieniochronnych
Oprócz filtrów UV oraz booster-ów SPF mamy do dyspozycji również naturalne surowce, które dzięki swoim mechanizmom działania mogą podbijając efektywność filtrów UV.
Konserwanty, takie jak glikol kaprylowy skutecznie zwiększają działanie filtrów, podobnie surowce o działaniu łagodzącym, np.: d-panthenol.
Dodatek do produktu ochrony przeciwsłonecznej antyoksydantów, takich jak np. octan tokoferolu, palmitynian retinolu, czy karnozyny także zwiększają SPF. Jednocześnie chronią przed szkodliwym działaniem wolnych rodników i fotostarzeniem.
Bardzo popularne jest wzbogacanie produktów ochrony przeciwsłonecznej o naturalne oleje, które także korzystnie wpływają na wzmocnienie skuteczności SPF. Mogą to być:
surowce pochodzące z korkosza np. Carthamus Tinctorius (Safflower) Oleosomes, Carthamus Tinctorius (Safflower) Seedcake Extract,
olej avocado, który silnie nawilża, zapobiega powstawaniu zmarszczek, chroni gęstość skóry i chroni przed promieniowaniem UV,
perła wśród olei roślinnych – olej z nasion meadowfoam, który w pewnym stopniu działa jako naturalny filtr przeciwsłoneczny,
olej kokosowy, także wykazuje wysoki indeks SPF,
odżywczy olej z pestek malin posiada zdolność do asorbcji promieniowania w zakresie UVB i UVC,
dobrze znane masło Shea otrzymywane z nasion afrykańskiego drzewa karite (Masłosz Parka), pełni rolę naturalnego filtra przeciwsłonecznego (SPF 6-10),
wosk jojoba, często nazywany olejem jojoba, gdyż w temperaturze otoczenia przyjmuje całkowicie postać płynną. Pozyskiwany jest z krzewów Buxus chinensis występujących w Ameryce Północnej, także częściowo ma działanie zbliżone do filtrów UV.
Mimo, że światowy rynek kosmetyków i świadomość społeczeństwa stale się rozwijają i widać, że naturalność staje się priorytetem, pamiętajmy, że substancje pochodzenia naturalnego, organicznego stosowane w produktach ochrony przeciwsłonecznej są wartością dodaną, a działanie promieniochronne kosmetyków zapewniają przede wszystkim filtry UV.
Owoc mnicha, znany także jako luo han guo, to owoc wywodzący się z rośliny Siraitia grosvenorii, pnącza z rodziny Cucurbitaceae. Owoc uprawiany jest przez chińskich mnichów od XIII wieku, głównie w dolinie górskiej niedaleko miasta Guilin w południowych Chinach. Górskie stoki nadają cień, a mgła chroni rośliny przed ostrym słońcem, utrzymując ciepłą temperaturę sprzyjającą ich wzrostowi.
Odsetek mieszkańców prowincji Kuangsi żyjących dłużej niż 100 lat jest 100-krotnie wyższy od średniej światowej. Region ten jest zatem tzw. “niebieską strefą”, strefą długowieczności. Stąd też pochodzi kolejna nazwa owocu mnicha – owoc długowieczności. Uderzająca długowieczność mieszkańców była przedmiotem wielu badań naukowych. Przypisywano ją głównie stylowi życia i spokojowi oraz unikalnemu środowisku życia, w otoczeniu wapiennych wzgórz i lasów. Ponadto w książce zatytułowanej “The Longevity Plan”, amerykański lekarz John D. Day wspomina także o innych czynnikach kluczowych dla długowieczności: takich jak skłonność do uśmiechania się oraz utrzymywanie pozytywnego nastawienia do życia.
Owoc mnicha od tysięcy lat stosowano w tradycyjnej medycynie chińskiej, jako naturalny lek na różne, powszechne dolegliwości. Dziś wykorzystuje się go głównie do walki z cukrzycą, otyłością i hiperglikemią, w formie słodzika. Jest on do 300 razy słodszy od cukru. Owoc mnicha jest także znany ze swoich własności przeciwzapalnych oraz antyoksydacyjnych.
Owoc mnicha – związki czynne
Z owocu mnicha wyizolowano i zidentyfikowano wiele związków, głównie terpenoidów, flawonoidów, olejek eteryczny, aminokwasy, witaminy, minerały i polisacharydy. Jednak w największej ilości występują w nim mogrozydy, grupa glikozydów trójterpenowych (saponin) uznawana za odpowiedzialną za działanie biologiczne owocu. Najbardziej rozpowszechnionym mogrozydem jest mogrozyd V, znany jako esgozyd. To właśnie na esgozyd standaryzowany jest ekstrakt z owocu mnicha. Jego kosmetyczne działanie na skórę udokumentowano w szeregu badań. Okazało się bowiem, że ekstrakt z owocu mnicha idealnie odpowiada na potrzeby pielęgnacyjne skóry kobiet.
Działanie w kosmetykach owocu mnicha
Badania in vivo
Badanie in vivo (na ochotnikach, wiek 60-75 lat) wykazało, że ekstrakt z owocu długowieczności, zastosowany w kosmetykach, zapewnia widoczne rezultaty poprawy wyglądu i struktury skóry. Najbardziej zauważalne efekty związane są ze wzrostem blasku, nawilżenia i jędrności skóry. Dodatkowo towarzyszy temu redukcja zmarszczek wokół oczu i szyi (syndrom tech-neck). Konsekwencją jest odnowiony, naturalny blask dojrzałej skóry, wynikający ze zrównoważenia jej epigenetyki.
Badania in vitro
Przeprowadzone badania in vitro potwierdziły wpływ składnika aktywnego na inhibicję ekspresji miRNA, która z wiekiem jest rozregulowana w kierunku nadekspresji. Stwierdzono regulację opisanych wcześniej miRNA, jak również ośmiu nowych rodzajów. Wszystkie modulują szlaki genów związanych z właściwym funkcjonowaniem fibroblastów oraz syntezą kluczowych składników matrycy pozakomórkowej (np. kwas hialuronowy), odpowiedzialnych za utrzymanie dobrej struktury skóry.
Neurobadanie
We współpracy z Kernel Business Consulting, ekspertem z dziedziny neuronauki, oraz za pomocą sztucznej inteligencji, przełożono podświadome myśli ochotników, stosujących krem z ekstraktem z owocu mnicha, na obiektywne emocje. To pionierskie podejście pozwoliło na ocenę poziomu umysłu odpowiedzialnego za ponad 90% podejmowanych decyzji. Badanie to pokazało, że ekstrakt z owocu mnicha (w stosunku do placebo) ma istotny wpływ emocjonalny na używające go osoby.
Nowatorskie, holistyczne działanie owocu długowieczności, mające wpływ na generowanie pozytywnych emocji, inspirowanych sekretem niebieskich stref, w których pozytywne nastawienie do życia i zdolność do uśmiechu wpływają na długowieczność, zastosowaliśmy w najnowszych produktach linii Well aging.
Matrixyl to kultowy, popularny na całym świecie składnik aktywny i pierwowzór peptydów kosmetycznych o działaniu przeciwzmarszczkowym. Linia Matrixyl Inside to gama molekuł: Matrixyl 3000 (Palmitoyl Tripeptide-1 & Palmitoyl Tripeptide-7), Matrixyl synthe’6 (Palmitoyl Tripeptide-38) i Matrixyl Morphimics (Palmitoyl Tripeptide-56), które wielokierunkowo oddziałują na różne mechanizmy starzenia się skóry.
Biomimetyczny mechanizm działania
Funkcje i zachowanie Matrixylu inspirowane są biologicznym procesem regeneracji skóry. Opierają się na tzw. koncepcie Matrikine, w którym kluczową rolę odgrywają naturalnie występujące w skórze – matrikiny. Czym są matrykiny?
Matrykiny to grupa specyficznych niskocząsteczkowych peptydów, pochodząca z białek macierzy pozakomórkowej. Dlatego charakteryzują się bardzo wysoką aktywnością biologiczną. Mają zdolność „wysyłania” i przenoszenia informacji bezpośrednio do komórek skóry. W ten sposób stymulują do wytwarzania większej ilości elementów strukturalnych, m.in. kolagenu i elastyny.
Sekwencja aminokwasów w Matrixylu oraz jego struktura przestrzenna bazuje na budowie matrikiny, dzięki czemu charakteryzuje się specyficzną aktywnością biologiczną – działa jak posłaniec komórkowy, umożliwiając połączenie się z odpowiednimi receptorami na błonach komórkowych, dostarczając impulsu do działania. Wywołuje kaskadę reakcji, prowadzących do zwiększenia syntezy elementów strukturalnych – a w efekcie do regeneracji skóry. Proces ten dotyczy zwiększania syntezy 6 głównych składników podporowych skóry: kolagenu I, III, IV, fibronektyny, kwas hiauluronowego i lamininy 5.
Matrixyl w kosmetykach
Oddziaływanie na skórę peptydów z grupy Matrixyl jest bardzo szerokie:
• zapobieganie i walka z pierwszymi oznakami procesu starzenia (Matrixyl synthe’6),
• odwracanie procesu starzenia się skóry. Naprawa uszkodzeń spowodowanych fotostarzeniem (Matrixyl 3000),
Biologicznie aktywne peptydy, w tym matrykiny, to pod względem skuteczności działania bardzo dobrze przebadana grupa związków. Dlatego na stałe uplasowały się na liście jednych z najbardziej skutecznych składników aktywnych znanych we współczesnej kosmetologii. Z roku na rok wzrasta liczba badań, dowodów naukowych potwierdzających ich rewelacyjne działanie. Zastosowanie matrykin w kosmetykach stale rośnie. Sposób ich otrzymywania, aktywność oraz wybiórcza skuteczność gwarantują, że są całkowicie bezpieczne nawet w dużych stężeniach. Naukowcy twierdzą, że ze względu na ich niezwykłe spektrum działania, związki te w ciągu najbliższych lat będą miały bardzo duży wpływ na rozwój nauki. Kluczowe jest stworzenie formuły gwarantującej maksymalne wykorzystanie potencjału działania matrykin na skórę.
Matrixyl w Gold Philosophy
Peptydy z rodzaju Martixyl są głównym składnikiem Peptydowego boostera. To one odpowiadają za jego skuteczność w redukcji wszystkich typów zmarszczek i wizualny efekt liftingu skóry. Preparat ten warto włączyć do pielęgnacji wtedy, kiedy na skórze widoczne są już objawy upływającego czasu, ale również zapobiegawczo, stosując go w miejscach szczególnie predysponowanych do powstawania zmarszczek.
GOLD PHILOSOPHY
Moc peptydów w walce ze zmarszczkami i utratą elastyczności skóry
