Promieniowanie ultrafioletowe zawarte jest w świetle słonecznym i obejmuje trzy zakresy: UVA, UVB i UVC. Tak jak każde promieniowanie elektromagnetyczne charakteryzują je określone wielkości fizyczne: długość fali i jej częstotliwość. Wielkości te są w stosunku do siebie odwrotnie proporcjonalne i określają energię promieniowania. Im krótsza fala tym niesie więcej energii. Promieniowanie UV jest dla naszej skóry niekorzystne, dlatego powinniśmy ją chronić stosując odpowiedni krem z filtrem.
Zakres promieniowania UV
Promieniowanie UVA stanowi aż 95% promieniowania docierającego do Ziemi i emituje najniższą energię spośród UV. Z uwagi na to, że dociera aż do skóry właściwej wpływa na zjawisko fotostarzenia oraz powodowanych słońcem uczuleń.
Promieniowanie UVB stanowi zaledwie 4 do 5% promieniowania UV docierającego do Ziemi i jest prawie całkowicie pochłaniane przez naskórek. Jednak z uwagi na wysoką energię niezwykle silnie oddziałuje na organizmy żywe. UVB powoduje powstawanie rumienia i oparzeń słonecznych, wykazuje także działanie kancerogenne, czyli może uszkodzić DNA w komórkach skóry. Intensywność UVB zależy od pory roku i warunków atmosferycznych, a największa jest latem w godzinach południowych.
W całym zakresie promieniowania UV najbardziej niebezpieczne dla organizmów żywych jest promieniowanie UVC, które ma najniższą długość fali i najwyższą energię. Na szczęście promieniowanie to nie dociera do Ziemi, gdyż w całości pochłania je warstwa stratosfery Ziemi, głównie dzięki obecności warstwy ozonowej. Promieniowanie UVC jest wykorzystuje się natomiast jako środek bakteriobójczy np. w lampach do sterylizacji.
Dlatego też by zapewnić sobie odpowiednią ochronę skóry i cieszyć się słońcem należy stosować produkt ochrony przeciwsłonecznej, czyli krem z filtrem, który stworzy barierę ochronną przed promieniami UVA i UVB.
Krem z filtrem – regulacje prawne
Produkty przeciwsłoneczne podlegają regulacjom Komisji Europejskiej. Obecnie lista filtrów UV dozwolonych do stosowania w kosmetykach w Europie zawiera 31 pozycji. Możemy je podzielić na te, które chronią tylko przed UVB lub UVA oraz takie, które chronią jednocześnie zarówno w zakresie UVB jak i UVA.
Filtry dopuszczone w kosmetykach w UE (wg INCI) to:
UV-A: Terephthalylidene Dicamphor Sulfonic Acid, Butyl Methoxy Dibenzoylmethane, Polyacrylamidomethyl Benzylidene Camphor, Benzophenone-4, Benzophenone-5, Bisimidazylate, Diethylamino Hydroxybenzoyl Hexyl Benzoate.
UV-B: Camphor Benzalkonium Methosulfate, Homosalate, Benzophenone-3, Phenylbenzimidazole Sulfonic Acid, Benzylidene Camphor Sulfonic Acid, Octocrylene, Octyl Methoxycinnamate, Peg-25 PABA, Isoamyl p-Methoxycinnamate, Ethylhexyl Triazone, Diethylhexyl Butamido Triazone, 4-Methylbenzylidene Camphor, 3-Benzylidene Camphor, Ethylhexyl Salicylate, Ethylhexyl Dimethyl PABA, Polysilicone- 15, Titanium Dioxide.
UV-AB: Drometrizole Trisiloxane, Bis-Ethylhexyloxyphenol Methoxyphenyl Triazine, Methylene bis- Benzotriazolyl Tetramethylbutylphenol.
Zgodnie z wytycznymi Komisji Europejskiej funkcja ochronna kosmetyków promieniochronnych musi być należycie udokumentowana (odpowiednie dowody na skuteczność działania wyrobów). Konieczne jest także stosowanie odpowiedniej komunikacji marketingowej.
By potwierdzić zdolności promieniochronne kosmetyków plażowych należy wyznaczyć ich współczynnik ochrony przed promieniowaniem UVB i UVA.
Współczynnik ochrony przed UVB
SPF to współczynnik ochrony przeciwsłonecznej, określający efektywność kremu z filtrem w zakresie UVB. W praktyce prowadzenia badań skuteczności kosmetyków promieniochronnych, stosuje się równomierną i „dość grubą” warstwę produktu aplikowaną na badaną powierzchnię. Konsumenci niestety nie są tak skrupulatni (cienka, nierównomierna warstwa), dlatego wskaźniki ochrony otrzymywane w badaniach standaryzowanych są nieco zawyżone.
Współczynnik ochrony przed UVA
Według zaleceń Komisji Eropejskiej stopień ochrony przed UVA w kremie z filtrem wynosi co najmniej 1/3 ochrony przed UVB. Dlatego współczynnik ochrony przed UVA nie jest odrębnie oznakowany na kosmetyku. Jednak często na opakowaniach produktów przeciwsłonecznych spotkamy symbol UVA w kółku. Jest to deklaracja, że produkt spełnia wymagane parametry ochrony przed UVA.
Czytając etykietę kremu z filtrem, powinniśmy szukać:
- wartości współczynnika ochrony przeciwsłonecznej SPF,
- symbolu ochrony przed UVA,
- wskazówek dotyczących sposobu stosowania np. aplikowanej jednorazowo ilości i częstości powtarzania aplikacji,
- wskazówek dotyczących środków ostrożności, które należy zachować podczas przebywania na słońcu,
- ostrzeżeń wskazujących, że produkt nie zapewnia 100% ochrony.
Krem z filtrem – badania potwierdzające efektywność
Na świecie obowiązuje kilka metod testowania produktów ochrony przeciwsłonecznej. W zależności od rejonu istnieją różne wymagania do obowiązujących metod testowania, przeprowadzonych rodzajów badań (Europa: ISO, USA: FDA). Metody oceny są bardzo złożone i towarzyszą im pewne nieodłączne czynniki, które wpływają na zmienność wykonywania testów, np.: wykwalifikowanie personelu, sposób aplikacji produktów i odczytu wyników. By metody były łatwe i opłacalne do wykonania oraz by zapewnić możliwe najbardziej równoważne i dokładne wyniki, są one nieustająco testowane i udoskonalane (przygotowywane są ich kolejne edycje).
Metody testowania produktów ochrony przeciwsłonecznej
- Metoda ISO 24444 SPF: metoda in-vivo SPF rekomendowana przez Cosmetics Europe. Stosowana w Europie i Azji.
- Metoda ISO 24442: określa metodę in vivo oceny współczynnika ochrony UVA (UVAPF) miejscowych produktów przeciwsłonecznych.
- Metoda ISO 24443: metodę in-vitro UVA rekomendowaną przez Cosmetics Europe, standaryzowaną w Europie. Norma ta nie wymaga badania ludzi.
- Metoda FDA 2011 Broad Spectrum: in vitro stosowaną w USA i Kanadzie (FDA). Najłatwiejsza do potwierdzenia, jednak nie obrazuje stopnia ochrony skóry przed uszkodzeniami spowodowanymi przez promieniowanie UVA.
- Metoda FDA 2011: in vivo SPF, stosowana w USA i Brazylii, podobna do metody ISO24444.
- Metoda PA (Protection Grade of UVA): stosowaną w kilku krajach Azji m.in. Japonii i w Korei Południowej. Jest ona w zasadzie kopią metody ISO 24442 z dodatkową klasyfikacją w zakresie 2-16 oraz powyżej 16 (PA++++).
Metody ISO 24444 in vivo SPF i FDA 2011 SPF in vivo uważa się za złote standardy w ocenie produktów ochrony przeciwsłonecznej.
Wodoodporny krem z filtrem
Produkty przeciwsłoneczne często oznakowane są jako wodoodporne. Również ta deklaracja wymaga potwierdzenia w badaniach. Wodoodporność kosmetyków określa się wg. specjalnej, międzynarodowej metody. Jest to stosunek wartości SPF przed kontaktem z wodą do wartości SPF po dwukrotnej 20 minutowej kąpieli. Jeśli stosunek ten wynosi powyżej 50% preparat uznaje się za wodoodporny (wymaganie w Europie).
0 komentarzy