Wiek przybliżonego czasu pojawienia się skóry dojrzałej różnie bywa podawany. Jedni utożsamiają skórę dojrzałą z okresem okołomenopauzalnym, inni, już po 30 roku życia, gdy widoczne są pierwsze oznaki starzenia skóry.

W miarę upływu lat skóra starzeje się, a zmiany są coraz bardziej nasilone – zmarszczki, spadek sprężystości, zmiany degeneracyjne. Natomiast mechanizmy naprawcze są coraz mniejsze, związane z ograniczeniem możliwości regeneracji i wzrostu komórek. Im wcześniej rozpoczęta profilaktyka, tym skuteczniejsza.

Proces starzenia się organizmu zależy od czynników genetycznych, starzeniu również podlega skóra. W Cesarstwie Rzymskim kobiety żyły około 25 lat, obecnie czas życia kobiet w Polsce wydłużył się do 81 lat i wciąż ma tendencję wzrostową, a więc kobieta będąca w menopauzie żyje około 1/3 życia! Jest aktywna i chce młodziej wyglądać.

Starzenie skóry genetycznie uwarunkowane, czyli wewnątrzpochodne związane jest ze spadkiem hormonów w okresie okołomenopauzalnym, tzw. starzenie hormonalne, na które nakłada się starzenie chronologiczne, związane z wiekiem, przez niektórych określane jako fizjologiczne. Do tego procesu dołącza się starzenie zewnątrzpochodne, a więc wywołane przez czynniki środowiskowe, najbardziej znane to starzenie posłoneczne – fotostarzenie i starzenie związane z ekspozycją na dym tytoniowy„skóra palacza”. Niektórzy wyróżniają starzenie związane z mimiką tzw. miostarzenie.

Im więcej czynników uszkadzających, nakładających się, tym proces starzenia skóry przebiega szybciej. Obraz skóry jest wypadkową tych czynników i w zmianach bardzo nasilonych możemy mówić o skórze starczej. Na starzenie posłoneczne narażone są przede wszystkim osoby o jasnej karnacji, o słabej naturalnej ochronie, chętnie eksponujące się na słońce. Obserwuje się pogrubienie skóry, głębokie zmarszczki i bruzdy, nierównomierny rozkład barwnika, a więc przebarwienia i odbarwienia, obraz pstrej skóry, widoczne są także teleangiektazje. Skóra jest szorstka z hyperkeratozą, czyli zgrubieniem naskórka – warstwy rogowej. Pojawiają się zmiany przednowotworowe i nowotwory skóry. Skóra, która starzeje się fizjologiczne jest ścieńczała, wiotka z licznymi drobnymi zmarszczkami. W badaniu histologicznym skóry ze starzeniem posłonecznym przeważają zmiany przerostowe, nierównomierny rozkład barwnika, czyli melaniny, zaciera się granica skórno- naskórkowa, skracają sople naskórkowe i brodawki skórne, dochodzi do zwyrodnienia włókien sprężystych i zbijania się w bezpostaciowe masy – elastoza. W starzeniu fizjologicznym przeważają zmiany zanikowe – spada liczba włókien kolagenowych, są jakby „rzadziej ułożone” – zmniejsza się ich gęstość. Skóra traci prawidłowe napięcie, nie ma podpory z rusztowania z włókien kolagenowych i sprężystych i w tych miejscach jakby się zapada tworząc zmarszczki. Komórki warstwy podstawnej dzielą się wolniej. Stopniowo pogarsza się unaczynienie. Mniejsza liczba gruczołów łojowych i potowych prowadzi do suchości skóry. Stopniowo skóra daje obraz skóry dojrzałej wykazującej elementy starzenia fizjologicznego i posłonecznego, obraz kliniczny zależy od genetycznych uwarunkowań i czynników środowiskowych. Może być to cera sucha, wrażliwa, naczyniowa lub ze skłonnością do przetłuszczania się.

Posiadając wiedzę o tych procesach można je opóźnić przez odpowiednią profilaktykę. Konieczna jest ochrona przed słońcem, stosowanie wysoce aktywnych składników opóźniających starzenie skóry, jak i o właściwościach naprawczych, regenerujących uszkodzone struktury. Wskazane są preparaty zmniejszające liczbę wolnych rodników, a więc witamina A, B3, C, E, flawonoidy z zielonej herbaty, soi, miłorzębu japońskiego, koenzym Q10. Jedną z najlepiej przebadanych i najbardziej cenionych substancji przeciwstarzeniowych jest czysty retinol. Przyśpiesza on wymianę starych komórek na nowe (turn-over naskórka), a więc ułatwia złuszczanie naskórka i przeciwdziała powstawaniu zmian przednowotworowych i nowotworów. Oddziałuje na głębsze warstwy skóry zwiększając jej elastyczność, przez pobudzenie syntezy kolagenu i elastyny oraz hamowanie powstawania metaloproteinaz – enzymów rozkładających kolagen. W rezultacie skóra staje się jędrniejsza i bardziej elastyczna, znikają drobne zmarszczki, a głębokie i mimiczne spłycają się. Obserwuje się również rozjaśnienie przebarwień i nowotworzenie naczyń krwionośnych. Kolejną polecaną substancją w walce ze starzeniem jest doskonale znana Witamina C i jej coraz skuteczniejsze, stabilniejsze formy. Jej dobroczynny, wielokierunkowy wpływ na skórę jest wręcz nieograniczony. To doskonały antyoksydant rozjaśniający przebarwienia, hamujący syntezę melaniny. Współdziała z witaminą E, która ma właściwości antyutleniające, wzmacnia barierę naskórkową, hamuje stany zapalne.

W pielęgnacji skóry dojrzałej niezastąpione będą również regularne zabiegi w gabinetach kosmetycznych – regenerujące, nawilżające, zmniejszające przebarwienia, korzystnie działa sonoforeza, jontoforeza, mezoterapia bezigłowa. Pamiętać trzeba o diecie bogatej w witaminy i mikroelementy, utrzymaniu prawidłowej masy ciała i wysiłku fizycznym.