Rośliny o działaniu depigmentacyjnym, czyli takie, które mogą pomóc w rozjaśnieniu, wyrównaniu kolorytu i redukcji przebarwień skóry są bardzo cenione w kosmetyce. Substancje depigmentacyjne działają za pomocą różnorodnych mechanizmów. Wiele z nich ma pochodzenie naturalne i występuje w postaci ekstraktów pozyskiwanych z roślin. Każda z roślin może działać samodzielnie lub w połączeniu z innymi. Dlatego często w recepturach kosmetycznych w celu osiągnięcia założonych efektów łączy się kilka substancji rozjaśniających.

Hamowanie aktywności tyrozynazy

Jednym z najważniejszych mechanizmów w walce z przebarwieniami jest hamowanie aktywności tyrozynazy. Tyrozynaza to kluczowy enzym w procesie syntezy melaniny. Hamowanie jej aktywności prowadzi do zmniejszenia produkcji melaniny, co skutkuje rozjaśnieniem skóry. Rośliny, które charakteryzują się taką aktywnością, to m.in.:

• Lukrecja (Glycyrrhiza glabra) – substancja aktywna: glabridyna, hamuje aktywność tyrozynazy i ma właściwości przeciwzapalne,
• Morwa biała (Morus alba) – substancja aktywna: flawonoidy, w tym moracyna,
• Kozieradka (Trigonella foenum-graecum) – substancja aktywna: diosgenina, która hamuje aktywność tyrozynazy oraz działa przeciwzapalnie, co wspiera walkę z przebarwieniami,
• Granat (Punica granatum) – substancja aktywna: kwas elagowy, jest silnym inhibitorem tyrozynazy, działa także jako antyoksydant, co wspomaga ochronę skóry przed stresem oksydacyjnym,
• Soja (Glycine max) – substancja aktywna: izoflawony, w tym genisteina, hamuje aktywność tyrozynazy oraz redukuje transfer melanosomów,
• Głożyna pospolita (Ziziphus jujuba) – substancja aktywna: betulina,
• Papaja (Carica papaya) – substancja aktywna: papaina i karotenoidy, ekstrakt z papai, zwłaszcza z zielonej papai, wykazuje działanie hamujące tyrozynazę oraz delikatnie eksfoliujące,
• Berberys (Berberis vulgaris) – substancja aktywna: berberyna, hamuje aktywność tyrozynazy i ma działanie przeciwzapalne,
• Zielona herbata (Camellia sinensis) – substancja aktywna: polifenole, zwłaszcza galusan epigallokatechiny (EGCG), hamuje aktywność tyrozynazy i ma silne właściwości antyoksydacyjne.

Hamowanie transportu melanosomów

Innym mechanizmem mającym znaczenie w hamowaniu powstawania przebarwień jest zakłócanie transportu melaniny. Proces transportu melaniny jest kluczowy dla pigmentacji skóry. Jego hamowanie polega na ograniczeniu przemieszczania się melanosomów z melanocytów do keratynocytów. Substancje zakłócające ten proces prowadzą do zmniejszenia widoczności przebarwień. Takie działanie wykazuje: soja i jej izoflawony oraz genisteina; piwonia (Paeonia lactiflora), a w niej paeonol i glikozydy mające również właściwości przeciwzapalne, co dodatkowo wspomaga walkę z hiperpigmentacją. pączki kwiatowe japońskiej wiśni (Prunus serrulata) bogate w flawonoidy i kwas kawowy; kurkuma (Curcuma longa) zawierająca aktywną kurkuminę, ostropest plamisty (Silybum marianum) zawierający sylimarynę, czy noni (Morinda citrifolia) bogaty w iridoidy, flawonoidy.

Depigmentacyjne działanie kwasów

W procesie redukcji przebarwień pomaga także przyspieszanie złuszczania naskórka (eksfoliacja). Przyspieszenie procesu odnowy komórkowej poprzez eksfoliację ułatwia usuwanie powierzchownych warstw naskórka zawierających nadmiar melaniny.

Takie działanie wykazują alfa-hydroksy (AHA) takie jak: kwas glikolowy, migdałowy, mlekowy czy cytrynowy i poli-hydroksykwasy (PHA). Ułatwiają one złuszczanie martwych komórek naskórka i stymulują odnowę komórkową. Naturalnie występujące możemy znaleźć w roślinach bogatych w kwasy owocowe AHA, do których należą, min: cukrowiec lekarski (Saccharum officinarum) – kwas glikolowy, ekstrakt z cytryny (Citrus limon) – kwas cytrynowy, ekstrakt lub ferment z jabłka (Malus domestica) – kwas jabłkowy, winogrona (Vitis vinifera) – kwas winowy, mleczko migdałowe (Prunus amygdalus dulcis) – kwas migdałowy, ananas (Ananas comosus) – kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, mleczko figowe (Ficus carica) – kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, borówki (Vaccinium spp.) – kwas cytrynowy, kwas jabłkowy.

Podobne właściwości wykazują także kwasy beta-hydroksylowe (BHA). Przykładem jest kwas salicylowy, który penetruje głębiej w pory skóry, pomagając w eksfoliacji i redukcji przebarwień. Jednym z jego najbogatszych, naturalnych źródeł jest ekstrakt z kory wierzby, zwłaszcza białej (Salix alba) oraz brzoza (Betula spp.).

Depigmentacyjne antyoksydanty i inne substacje

Produkcję melaniny w skórze może dodatkowo stymulować stres oksydacyjny. Antyoksydanty neutralizują wolne rodniki, redukując pośrednio tym samym stymulację melanogenezy. Do najpopularniejszych substancji o takim działaniu należą: witamina C, witamina E, ekstrakt z zielonej herbaty (polifenole), czy resweratrol (polifenol występujący w winogronach, wykazujący silne działanie antyoksydacyjne i hamujące melanogenezę).

Niektóre substancje mogą bezpośrednio degradować istniejącą melaninę w skórze, przyczyniając się do jej rozjaśnienia. Kwas fitowy chelatuje jony metali potrzebne do stabilizacji melaniny, prowadząc do jej degradacji. Glutation działa jako antyoksydant i może redukować istniejącą melaninę poprzez konwersję eumelaniny (ciemnej) do feomelaniny (jasnej).

Kluczowa fotoprotekcja

Jednym z głównych czynników powodujących powstawanie przebarwień jest ekspozycja na promieniowanie UV, która może osłabiać także efekty terapii depigmentacyjnej. Dlatego też w pielęgnacji skóry z przebarwienianmi bardzo istotona jest fotoprotekcja. Niektóre substancje depigmentacyjne mają działanie ochronne przed promieniowaniem UV, które jest głównym czynnikiem stymulującym produkcję melaniny. Tlenek cynku i dwutlenek tytanu – składniki mineralne, które działają jako fizyczne filtry przeciwsłoneczne, czy ekstrakty roślinne (np. z zielonej herbaty, morwy) – zawierają naturalne przeciwutleniacze chroniące skórę przed promieniowaniem UV.

Przy wyborze odpowiedniego produktu kosmetycznego o działaniu rozjaśniającym ważne jest uwzględnienie typu skóry, rodzaju i głębokości przebarwień oraz potencjalnej wrażliwości na składniki aktywne. Stosowanie naturalnych ekstraktów roślinnych w celu rozjaśnienia skóry może być skuteczne, ale warto pamiętać, że efekty nie zawsze są natychmiastowe, a w niektórych przypadkach rośliny te mogą podrażniać skórę, zwłaszcza jeśli są stosowane w dużych stężeniach.

AKCJA ROZJAŚNIANIE

Postaw na skuteczne rozwiązania!

ZOBACZ