Palenie papierosów przyspiesza starzenie się skóry. Dym papierosowy zawiera około 4 tysiące substancji toksycznych, drażniących wykazujących działanie rakotwórcze, mutagenne, teratogenne. Osoba paląca nałogowo papierosy zazwyczaj wygląda na więcej lat. Skóra twarzy ma ziemisty wygląd, a charakterystyczne zmarszczki obecne są wokół ust i oczu, a także bruzdy na policzkach.

Palenie papierosów – zmiany w skórze

Związki z dymu tytoniowego wpływają niekorzystnie na keratynocyty, włókna kolagenowe, naczynia krwionośne. Prowadzą do stresu oksydacyjnego i powodują różne zmiany w skórze. Uszkodzenie bariery naskórkowej przyczynia się do wzrostu TEWL. Skóra staje się sucha, bardziej wrażliwa i podatna na niekorzystne czynniki środowiska zewnętrznego (słońce, wiatr, niska temperatura). Nikotyna powoduje skurcz naczyń krwionośnych, a upośledzone mikrokrążenie wpływa na koloryt skóry, gorsze gojenie. Dochodzi także do upośledzenia migracji i proliferacji keratynocytów, degradacji kolagenu, spadku jego syntezy, zmniejszenia ilości elastyny. Skóra jest mniej elastyczna, pozbawiona blasku, pojawiają się bruzdy i zmarszczki.

Jak wygląda skóra twarzy u palacza?

Określenie „skóra palacza” po raz pierwszy wprowadzono w 1985 roku (smoker’s face). Skóra osoby nałogowo palącej ma charakterystyczny wygląd. Osoby palące wyglądają na więcej lat niż mają. Skóra 40 latków nałogowo palących może przypominać skórę 70 latków!

Skóra osób palących ma typowe cechy starzenia się. Jest cienka, wiotka, ale miejscami pogrubiała, szorstka, łuszcząca się. Ma szaroziemisty kolor, obecne są przebarwienia. Jest mało elastyczna, o zmniejszonej jędrności. Na twarzy widoczne są teleangiektazje, drobne wybroczyny, liczne zmarszczki. Zmarszczki na policzkach są głębsze i przypominają bruzdy. Typowe są zmarszczki wokół ust, promieniście „rozchodzące się”, określane jako zmarszczki palacza, marionetki, czy bardziej współcześnie jako „kod kreskowy”. Podobne zmarszczki zlokalizowane są w okolicy zewnętrznych kącików oczu. Zmarszczki wokół ust i w okolicy oczu pojawiają się w wyniku częstszej pracy mięśnia okrężnego ust i oczu, a więc „ściskanie ust”, mrużenie oczu przy paleniu papierosów. U części osób palących zauważalne są szarawe cienie pod oczami, obrzęki. Twarz osoby palącej nałogowo często ma smutny wygląd, a usta są sinawe. Starzenie skóry związane z paleniem papierosów nazywane jest starzeniem zewnątrzpochodnym (egzogennym).

Palenie papierosów – inne zmiany

U osób palących zęby przyjmują żółtawy odcień, mają przebarwienia. Często wyczuwalny jest nieświeży oddech z ust. Osoby palące mają większe ryzyko zmian przednowotworowych i nowotworów warg, jamy ustnej. Palce, które najczęściej trzymają papierosa przyjmują żółtobrunatne zabarwienie. Paznokcie są kruche, łamliwe, rozdzielają się. Palenie papierosów przyśpiesza siwienie włosów, a także łysienie u mężczyzn. U osób palących skóra ma mniejsze zdolności regeneracyjne, a efekt zabiegów z zakresu medycyny estetycznej może być gorszy/mniejszy/mniej zadowalający niż u osób niepalących. Dlatego też z rozwagą należy przeprowadzać zabiegi medycyny estetycznej. Zawsze zachęcać do zaprzestania palenia papierosów.

Pielęgnacja skóry

Odpowiednia pielęgnacja ogranicza negatywne skutki na skórze związane z paleniem papierosów. Co warto jednak podkreślić nie eliminuje ich zupełnie. Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest rezygnacja z palenia tytoniu.

Główne kierunki pielęgnacji skóry u osób palących to:

• wzmacnianie funkcji barierowych naskórka – kosmetyki zawierające w składzie składniki uszczelniające cement międzykomórkowy np. ceramidy, estry cholesterolu,
• nawilżanie – kosmetyki zawierające w składzie substancje z grupy wiążących wodę humektantów np. kwas hialuronowy, trehaloza i tworzących powłokę ochronną emolientów np. oleje roślinne,
• stymulacja naskórka do odnowy – preparaty złuszczające, ułatwiające eliminację martwych komórek warstwy rogowej naskórka, co pobudza podziały w warstwie podstawnej np. kwasy owocowe,
• rozjaśnianie przebarwień – kosmetyki bogate w antyoksydanty i substancje hamujące syntezę melaniny oraz jej transport w naskórku,
• pobudzenie fibroblastów do produkcji kolagenu – preparaty bogate w peptydy, retinoidy, witaminę C,
• poprawa mikrokrążenia.