Każda skóra inaczej reaguje na działanie promieniowania słonecznego. Na jednej po ekspozycji pojawi się rumień/oparzenie słoneczne, inna się opali. Im jaśniejsza karnacja, więcej piegów, tym mniejsza naturalna ochrona przed UV i większe ryzyko powstania rumienia. Im ciemniejsza skóra, tym mniejsze/lub żadne prawdopodobieństwo pojawienia się oparzenia, a opalenizna będzie widoczna, już przy niewielkim nasłonecznieniu.

Fototyp skóry

Aby przewidzieć możliwą reakcję skóry na promieniowanie słoneczne warto znać jej fototyp. Wyróżniamy 6 fototypów skóry:

• fototyp 1 – bardzo jasna skóra z licznymi piegami, słaba naturalna ochrona, zawsze pojawia się rumień/oparzenie słoneczne, skóra nie opala się,
• fototyp 2 – jasna skóra, z trudem opala się, duża skłonność do oparzenia słonecznego, opalenizna bardzo jasna,
• fototyp 3 – nieco ciemniejsza skóra, średnia naturalna ochrona, opalenizna brązowa, oparzenia często,
• fototyp 4 – skóra jasnobrązowa, oliwkowa, średnia naturalna ochrona, opalenizna ciemno-złocista, niekiedy oparzenie słoneczne,
• fototyp 5 – skóra ciemnobrązowa, dość silna naturalna ochrona, łatwo opala się, a opalenizna jest o kolorze brązowym, oparzenia występują rzadko,
• fototyp 6 – bardzo ciemna skóra mająca naturalną ochronę przed UV, opalenizna ciemna, bez skłonności do oparzeń słonecznych.

Ochrona skóry przed słońcem

W celu ograniczenia negatywnego oddziaływania słońca na skórę (rumień, starzenie, zaburzenia pigmentacyjne, nowotwory) należy stosować kosmetyki promieniochronne. Określenie, że ochrona skóry jest konieczna jedynie wtedy, kiedy mamy zamiar „opalać się” jest błędne. Ważne, aby preparaty promieniochronne działały szerokopasmowo, chroniły przed UVA, UVB, IR. Niekiedy krem zmniejsza jedynie działanie promieniowania UVB. Sprzyja to wydłużeniu ekspozycji na słońce i większemu narażeniu na UVA (zmarszczki). W formułach kosmetyków promieniochronnych często występuje połączenie kilku filtrów chemicznych i fizycznych, co wpływa na wzrost skuteczności działania. Skuteczność ochrony zależy także od od ilości użytego preparatu i częstotliwości aplikacji. Wskazana jest zasada „nie żałować kosmetyku”. Krem z filtrem powinien być także zużyty w jednym sezonie.

Im jaśniejsza karnacja, tym mniejsza naturalna ochrona i większa skłonność do powstania rumienia. Dlatego konieczne jest stosowanie preparatów ochronnych z filtrem o wysokim wskaźniku SPF. U osób z jasną karnacją uzyskanie opalenizny jest bardzo trudne. Im ciemniejsza karnacja, tym lepsza naturalna ochrona przed promieniowaniem UV. Rumień nie pojawia się lub występuje bardzo rzadko. Opalenizna widoczna jest „szybko”, a zastosowany filtr może być niższy.

Symbol SPF na opakowaniu kosmetyku informuje jedynie o wysokości ochrony przed promieniowaniem UVB. Najwyższy filtr SPF 50 chroni skórę w ok. 98%. Pełna ochrona skóry przed promieniowaniem słonecznym nie istnieje!

Ciemniejsze zabarwienie skóry można także uzyskać stosując samoopalacz. Pamiętajmy jednak, że taka „opalenizna” nie chroni skóry przed wpływem promieniowania słonecznego, gdyż nie wiąże się z wytwarzaniem melaniny w naskórku.

Jak korzystać ze słońca?

Aby ograniczyć narażenie skóry na negatywny wpływ promieniowania słonecznego stosuj się do tych wskazówek:

• sprawdzaj pogodę, index UV,
• określ swój fototyp, im jaśniejsza karnacja, tym większe ryzyko oparzenia skóry, im ciemniejsza, tym mniejsze ryzyko oparzenia,
• dobierz odpowiedni filtr, zadbaj by wykazywał szerokie spektrum ochrony przed promieniowaniem UVA i UVB,
• nakładaj preparat z filtrem około 30 minut przed planowaną ekspozycją na słońce i ponawiaj aplikację w ciągu dnia co około 2 godziny, również po kąpieli, spoceniu się, czy wytarciu skóry np. ręcznikiem
• stosuj filtr SPF 30, a najlepiej SPF 50, wybieraj mineralny/chemiczny filtr,
• przygotuj się do ekspozycji na słońce, pamiętaj o warunkach geograficznych – góry, woda, piasek,
• pierwsza ekspozycja na słońce powinna być kilkunastominutowa, a potem czas można wydłużyć w zależności od fototypu skóry,
• nie eksponuj skóry na promieniowanie słoneczne między 10-15 godziną, a w południe chroń się w cieniu,
• chroń skórę również ubraniem,
• najlepsze nakrycie głowy to kapelusz z szerokim rondem, tak by powstający cień zasłaniał twarz, szyję,
• noś okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV,
• podczas pływania załóż koszulkę z filtrem UV,
• jeśli lubisz przebywać na świeżym powietrzu wybieraj godziny poranne lub popołudniowe,
• unikaj kontaktu z roślinami fototoksycznymi,
• nie eksponuj się na słońce, gdy zażywasz leki,
• uzupełniaj płyny około 2-3 litrów (woda, soki warzywno-owocowe).

Pielęgnacja skóry w okresie lata

W czasie lata, kiedy skóra jest szczególnie narażona na wpływ promieniowania słonecznego, warto zadbać o jej odpowiednią pielęgnację. Ważna jest:

• regularna fotoprotekcja, filtr SPF powyżej 30,
• dbałość o nawilżenie skóry, preparaty wiążące wodę w naskórku z kwasem hialuronowym, ektoiną, trehalozą i utrudniające jej odparowanie,
• odbudowa ochronnej bariery hydrolipidowej, kosmetyki z fitoceramidami, emolientami, estrami cholesterolu,
• przeciwdziałanie objawom fotostarzenia, kremy z karnozyną, peptydami, witaminą C,
• ograniczenie stresu oksydacyjnego, preparaty z witaminami:  A, B3, C, E, flawonoidami z zielonej herbaty, soi, miłorzębu japońskiego,
• wyrównanie kolorytu skóry, kosmetyki ze składnikami depigmentacyjnymi: witaminą C, niacynamidem, kwasem traneksamowym, kwasem cytrynowym,
• ukojenie podrażnień, preparaty łagodzące/przeciwzapalne, zmniejszające podrażnienia z alantoiną i d-panthenolem, algami,
• dokładne i delikatne oczyszczanie skóry z zanieczyszczeń, sebum, preparatów promieniochronnych.

Przeczytaj także I cz. artykułu „Wpływ słońca na skórę – fakty i mity”.

Przeczytaj także II cz. artykułu „Wpływ słońca na skórę – fakty i mity”.